Web 2.0, ilk kez 2004 yılında, bilgisayar teknolojileri konusunda yayıncılık yapan o zamanki ismiyle “O'Reilly & Associates”, şimdiki ismiyle “O'Reilly Media” firmasının kurucusu, “özgür yazılım” ve “açık kaynak” hareketlerinin destekçisi Tim O’Reilly tarafından bir konferansta kullanılan bir sözcük.
İnternet üzerindeki ikinci nesil toplulukları (communities) ve kullanıcılar arasında paylaşımı ve işbirliğini kolaylaştıran web tabanlı hizmetleri tanımlamakta kullanılmış. Bu web tabanlı hizmetler içinde sosyal ağ siteleri, vikiler ve “kişisel bakış açısına dayalı etiketleme” diyebileceğimiz “folksonomiler” gibi hizmetler yer alıyor. Halen sözcük anlamı sorgulanmakla birlikte genel olarak, insanların sanal ortamda ilişkiler/bağlantılar kurarak ağ yapılar oluşturmalarını ve bu ağlar içinde birbirleriyle etkileşmelerini sağlamaya, kısaca “ağ etkisinden daha çok yararlanmalarını sağlamaya” yönelik her tür teknoloji ve girişim Web 2.0 kapsamında düşünülmekte. Ağlar; iş, arkadaşlık, nefret, hobi, ticaret, v.b. her tür ortak ilgi ya da ilişki çerçevesinde oluşturulabiliyor. Web 2.0 teknolojilerine dayalı iş yaparak en hızlı büyüyen, aralarında MySpace, YouTube, Wikipedia, Bebo, digg ve del.icio.us’un da olduğu 10 girişim hakkında Rev2.org’da çıkan yazı (İngilizcesi; Türkçesi) Web 2.0’ın hem ekonomik hem de sosyal anlamda ne derece önemli bir konu olduğunu gözler önüne seriyor. Önceki nesil Web’de birbirinden kopuk bilgi siloları görünümüdeki internet siteleri Web 2.0 ile son kullanıcılara web uygulamaları, içerik ve işlevsellik sunan platformlar haline dönüşüyor. Bu dönüşüm yaşanırken bütün bunları sarmalayan bir sosyal olgu ortaya çıkıyor. Bu olgu kapsamında; önceden konunun sahibi ya da otoritesi niteliğinde kişilerce hazırlanmış ve “statik” sitelerde diğerlerinin erişimine açılmış, güncellenme-gelişme sıklığı düşük içeriği kullanmak yerine “web içeriğini kendi oluşturma ve paylaşma” yaklaşımı ağırlık kazanıyor. Bloglar, vloglar, “tube”lerde izlediğimiz video kayıtları ya da viki siteleri bu yaklaşıma örnek olarak verilebilir. Kısacası Web 2.0 ile sanal alemde otoritenin tek merkezde toplanmadığı, paylaşma ve yeniden kullanma özgürlüğü olan ve açık iletişime dayalı bir sosyal ortam doğmuş durumda. Ayrıca içeriğin organizasyonu ve sınıflandırılmasında da büyük gelişmeler yaşanıyor. Bütün bunlara bağlı olarak, 1990’lı yılların sonlarında yaşanan “dot.com” patlamasının olumsuz izlerini silecek şekilde web’in ekonomik değerinde yeniden bir yükseliş söz konusu.
Web 2.0
Tim O'Reilly “Web 2.0 nedir?" isimli makalesinde, ismi halen tartışılan Web 2.0’dan ne anladığını açıklıyor. 5-7 Ekim 2004 tarihleri arasında ABD’de San Francisco’da yapılan ilk Web 2.0 konferansının açılış konuşmasında John Battelle ile birlikte listeledikleri Web 2.0 uygulamalarının temel ilkeleri
Web 2.0 uygulamaları için platformun “İnternet” olduğu,
Katılımcı bir mimari ile “insanlar arasında bağlantı” ve “ağ etkileri” oluşturulduğu,
Temel itici gücün “veri” olduğu, tüm Web 2.0 uygulamalarının (Amazon’un ürün veritabanı gibi) arkada özelleşmiş veritabanları ile desteklendiği,
Yeniliğin; dağınık durumdaki bağımsız geliştiricilerin sağladıkları özelliklerin bir araya getirilmesiyle sistemlerin ve sitelerin oluşturulmasında olduğu (bir tür “açık kaynak” geliştirme yaklaşımı)
İçerik ve hizmet sendikasyonu (isteğe bağlı sunumu) ile daha az yük getiren programlama ve iş modellerinin kullanılabildiği,
“Yazılıma uyum sağlama” döneminin sona erdiği; çünkü yazılımların sürekli “beta” sürüm halinde olduğu,
Web 2.0 uygulamalarının gücünü; yazılımın tek bir cihaza sınırlı kalmamasından aldığı; (en basit web uygulamasının bile en az iki bilgisayarın varlığını gerektirdiği, hatta iTunes/iPod örneklerinde olduğu gibi taşınabilir bir cihaz üzerinden geri plandaki büyük web sistemine kesintisiz geçiş yapılabildiği)
İlk benimseyenler tarafından kolayca öğrenilip takip edilebileceği biçiminde ifade edilmiş.
Tim O'Reilly Web 2.0 kavramını oluştururken yaptıkları zihin jimnastiğinde Web 1.0 ile Web 2.0 arasındaki farklara yönelik hislerini aşağıdaki biçimde formüle ettiklerini belirtiyor:
Web 1.0
Web 2.0
(İnternet reklamcılığı) DoubleClick
-->
Google AdSense
(Online fotoğraf servisi) Ofoto
-->
Flickr
(İçerik ve uygulama dağıtımı) Akamai
-->
BitTorrent
(Müzik, sanatçı bilgileri v.b. dağıtımı) mp3.com
-->
Napster
(Online ansiklopedi) Britannica Online
-->
Wikipedia
Kişisel internet siteleri
-->
blogculuk
(Sanal ortamda sosyal etkinlik/davet planlama) evite
-->
upcoming.org ve EVDB
Alan adı spekülasyonu
-->
Arama motoru optimizasyonu
Sayfa görüntüleme
-->
“Tık” başına maliyet
Ekran çıktılarından bilgi üretme programları
-->
web servisleri
Yayımcılık (tek yönlü)
-->
Katılım (çok yönlü, karşılıklı)
İçerik yönetim sistemleri
-->
Wiki’ler
Dizinler (taksonomi)
-->
Etiketleme ("folksonomi")
yapışkanlık
-->
sendikasyon
Web 2.0 ile Birlikte Konuşulanlar
Web tabanlı uygulamalar ve “masaüstü” uygulamaları: Daha önce kişisel bilgisayarlarda yerel olarak çalışan pek çok uygulamanın hatta “masaüstü” uygulamalarının web üzerinden çalışan “taklitleri” geliştirildi. Örneğin “Google Belgeler ve E-Tablolar (Docs & Spreadsheets)" ile Google web sunucuları üzerinde yeni belgeler ya da e-tablolar oluşturabilirsiniz. Google yıl sonuna doğru sunumlarınızı da oluşturmanıza olanak verecek düzeye gelecek.
Zengin internet uygulamaları: Tüm internet sayfasının değil, sayfanın sadece istenen bölümünün içeriğinin güncellenmesini sağlayan Ajax, Adobe Flash, Flex, Nexaweb and OpenLaszlo gibi yeni teknikler ve geliştirme ortamlar gelişti.
İşbirliği ve paylaşımı destekleyen uygulamalar: Wiki, ziyaretçilere sitedeki içeriğe ortaklaşa ekleme, çıkarma ya da değişiklik yapma hakkı veren bir websitesi uygulamasıdır. En bilinen wiki “özgür ansiklopedi “Wikipedia” ya da Türkçe kısmı “Vikipedi”dir. Blog, vlog, podcast siteleri de bu konuda örnek verilebilecek diğer siteler. Türkiye’den Web 2.0’ı anlatan bir podcast’i de dinleyebilirsiniz. Topluluklar için “araç çubukları” da bu alandaki yeniliklerden biri. Teknoport topluluğu için hazırladığımız araç çubuğunu bilgisayarınıza kurarak Teknoport’a ve arama sayfalarımıza hızla ulaşabilir, sizin için seçtiğimiz RSS beslemelerinden yararlanabilir, topluluk içinde “chat” yapabilirsiniz.
RSS (Really Simple Syndication ya da "web syndication”): Herhangi bir sitede sıkça değişen içeriğin yayınlanmasını sağlar (Sendikasyon). Alıcı taraftaki “okuyucu (RSS reader) niteliğindeki yazılımlar ise kullanıcının abone olduğu sitelerden webe yayınlanan bu içeriği dinleyen ve gelen güncel bilgileri kullanıcıya gösteren yazılımlardır.
Sosyal Ağ yazılımları: Kişi veya kuruluşları “ortak noktaları” ya da “ortak ilgi alanları” çevresinde bir araya getiren yazılımlardır.
alıntıdır popcorn
İnternet üzerindeki ikinci nesil toplulukları (communities) ve kullanıcılar arasında paylaşımı ve işbirliğini kolaylaştıran web tabanlı hizmetleri tanımlamakta kullanılmış. Bu web tabanlı hizmetler içinde sosyal ağ siteleri, vikiler ve “kişisel bakış açısına dayalı etiketleme” diyebileceğimiz “folksonomiler” gibi hizmetler yer alıyor. Halen sözcük anlamı sorgulanmakla birlikte genel olarak, insanların sanal ortamda ilişkiler/bağlantılar kurarak ağ yapılar oluşturmalarını ve bu ağlar içinde birbirleriyle etkileşmelerini sağlamaya, kısaca “ağ etkisinden daha çok yararlanmalarını sağlamaya” yönelik her tür teknoloji ve girişim Web 2.0 kapsamında düşünülmekte. Ağlar; iş, arkadaşlık, nefret, hobi, ticaret, v.b. her tür ortak ilgi ya da ilişki çerçevesinde oluşturulabiliyor. Web 2.0 teknolojilerine dayalı iş yaparak en hızlı büyüyen, aralarında MySpace, YouTube, Wikipedia, Bebo, digg ve del.icio.us’un da olduğu 10 girişim hakkında Rev2.org’da çıkan yazı (İngilizcesi; Türkçesi) Web 2.0’ın hem ekonomik hem de sosyal anlamda ne derece önemli bir konu olduğunu gözler önüne seriyor. Önceki nesil Web’de birbirinden kopuk bilgi siloları görünümüdeki internet siteleri Web 2.0 ile son kullanıcılara web uygulamaları, içerik ve işlevsellik sunan platformlar haline dönüşüyor. Bu dönüşüm yaşanırken bütün bunları sarmalayan bir sosyal olgu ortaya çıkıyor. Bu olgu kapsamında; önceden konunun sahibi ya da otoritesi niteliğinde kişilerce hazırlanmış ve “statik” sitelerde diğerlerinin erişimine açılmış, güncellenme-gelişme sıklığı düşük içeriği kullanmak yerine “web içeriğini kendi oluşturma ve paylaşma” yaklaşımı ağırlık kazanıyor. Bloglar, vloglar, “tube”lerde izlediğimiz video kayıtları ya da viki siteleri bu yaklaşıma örnek olarak verilebilir. Kısacası Web 2.0 ile sanal alemde otoritenin tek merkezde toplanmadığı, paylaşma ve yeniden kullanma özgürlüğü olan ve açık iletişime dayalı bir sosyal ortam doğmuş durumda. Ayrıca içeriğin organizasyonu ve sınıflandırılmasında da büyük gelişmeler yaşanıyor. Bütün bunlara bağlı olarak, 1990’lı yılların sonlarında yaşanan “dot.com” patlamasının olumsuz izlerini silecek şekilde web’in ekonomik değerinde yeniden bir yükseliş söz konusu.
Web 2.0
Tim O'Reilly “Web 2.0 nedir?" isimli makalesinde, ismi halen tartışılan Web 2.0’dan ne anladığını açıklıyor. 5-7 Ekim 2004 tarihleri arasında ABD’de San Francisco’da yapılan ilk Web 2.0 konferansının açılış konuşmasında John Battelle ile birlikte listeledikleri Web 2.0 uygulamalarının temel ilkeleri
Web 2.0 uygulamaları için platformun “İnternet” olduğu,
Katılımcı bir mimari ile “insanlar arasında bağlantı” ve “ağ etkileri” oluşturulduğu,
Temel itici gücün “veri” olduğu, tüm Web 2.0 uygulamalarının (Amazon’un ürün veritabanı gibi) arkada özelleşmiş veritabanları ile desteklendiği,
Yeniliğin; dağınık durumdaki bağımsız geliştiricilerin sağladıkları özelliklerin bir araya getirilmesiyle sistemlerin ve sitelerin oluşturulmasında olduğu (bir tür “açık kaynak” geliştirme yaklaşımı)
İçerik ve hizmet sendikasyonu (isteğe bağlı sunumu) ile daha az yük getiren programlama ve iş modellerinin kullanılabildiği,
“Yazılıma uyum sağlama” döneminin sona erdiği; çünkü yazılımların sürekli “beta” sürüm halinde olduğu,
Web 2.0 uygulamalarının gücünü; yazılımın tek bir cihaza sınırlı kalmamasından aldığı; (en basit web uygulamasının bile en az iki bilgisayarın varlığını gerektirdiği, hatta iTunes/iPod örneklerinde olduğu gibi taşınabilir bir cihaz üzerinden geri plandaki büyük web sistemine kesintisiz geçiş yapılabildiği)
İlk benimseyenler tarafından kolayca öğrenilip takip edilebileceği biçiminde ifade edilmiş.
Tim O'Reilly Web 2.0 kavramını oluştururken yaptıkları zihin jimnastiğinde Web 1.0 ile Web 2.0 arasındaki farklara yönelik hislerini aşağıdaki biçimde formüle ettiklerini belirtiyor:
Web 1.0
Web 2.0
(İnternet reklamcılığı) DoubleClick
-->
Google AdSense
(Online fotoğraf servisi) Ofoto
-->
Flickr
(İçerik ve uygulama dağıtımı) Akamai
-->
BitTorrent
(Müzik, sanatçı bilgileri v.b. dağıtımı) mp3.com
-->
Napster
(Online ansiklopedi) Britannica Online
-->
Wikipedia
Kişisel internet siteleri
-->
blogculuk
(Sanal ortamda sosyal etkinlik/davet planlama) evite
-->
upcoming.org ve EVDB
Alan adı spekülasyonu
-->
Arama motoru optimizasyonu
Sayfa görüntüleme
-->
“Tık” başına maliyet
Ekran çıktılarından bilgi üretme programları
-->
web servisleri
Yayımcılık (tek yönlü)
-->
Katılım (çok yönlü, karşılıklı)
İçerik yönetim sistemleri
-->
Wiki’ler
Dizinler (taksonomi)
-->
Etiketleme ("folksonomi")
yapışkanlık
-->
sendikasyon
Web 2.0 ile Birlikte Konuşulanlar
Web tabanlı uygulamalar ve “masaüstü” uygulamaları: Daha önce kişisel bilgisayarlarda yerel olarak çalışan pek çok uygulamanın hatta “masaüstü” uygulamalarının web üzerinden çalışan “taklitleri” geliştirildi. Örneğin “Google Belgeler ve E-Tablolar (Docs & Spreadsheets)" ile Google web sunucuları üzerinde yeni belgeler ya da e-tablolar oluşturabilirsiniz. Google yıl sonuna doğru sunumlarınızı da oluşturmanıza olanak verecek düzeye gelecek.
Zengin internet uygulamaları: Tüm internet sayfasının değil, sayfanın sadece istenen bölümünün içeriğinin güncellenmesini sağlayan Ajax, Adobe Flash, Flex, Nexaweb and OpenLaszlo gibi yeni teknikler ve geliştirme ortamlar gelişti.
İşbirliği ve paylaşımı destekleyen uygulamalar: Wiki, ziyaretçilere sitedeki içeriğe ortaklaşa ekleme, çıkarma ya da değişiklik yapma hakkı veren bir websitesi uygulamasıdır. En bilinen wiki “özgür ansiklopedi “Wikipedia” ya da Türkçe kısmı “Vikipedi”dir. Blog, vlog, podcast siteleri de bu konuda örnek verilebilecek diğer siteler. Türkiye’den Web 2.0’ı anlatan bir podcast’i de dinleyebilirsiniz. Topluluklar için “araç çubukları” da bu alandaki yeniliklerden biri. Teknoport topluluğu için hazırladığımız araç çubuğunu bilgisayarınıza kurarak Teknoport’a ve arama sayfalarımıza hızla ulaşabilir, sizin için seçtiğimiz RSS beslemelerinden yararlanabilir, topluluk içinde “chat” yapabilirsiniz.
RSS (Really Simple Syndication ya da "web syndication”): Herhangi bir sitede sıkça değişen içeriğin yayınlanmasını sağlar (Sendikasyon). Alıcı taraftaki “okuyucu (RSS reader) niteliğindeki yazılımlar ise kullanıcının abone olduğu sitelerden webe yayınlanan bu içeriği dinleyen ve gelen güncel bilgileri kullanıcıya gösteren yazılımlardır.
Sosyal Ağ yazılımları: Kişi veya kuruluşları “ortak noktaları” ya da “ortak ilgi alanları” çevresinde bir araya getiren yazılımlardır.
alıntıdır popcorn