Makro Cekim(Yakin Cekim)
Normal objektifler (50 mm) fotoğrafı çekilen nesneye netliği kaybetmeden ancak 45-50 cm kadar yaklaşabilir. Bu mesafeden oluşturulan kadraj görüntünün gerçek anlamda 20 x 30 cm boyutunu çerçeveleyebilir. Bu boyuta da bir insan başı ve omuzları ancak sığabilir. Daha küçük bir görüntü alanını fotoğraflayabilmek için konuya daha fazla yakınlaşmak gerekecektir. Bu işlemi değişik araç ve yöntemler kullanarak gerçekleştirebiliriz. Yakınlaştırıcı objektifler (close-up ya da diopter), objektifin makinaya ters takılması, uzatma tüpleri, uzatma körükleri ya da makro objektifler bunlar arasında sayılabilir.
Yakınlaştırıcı Objektifler (Close-Up ya da Diopter)
Yakınlaştırıcı objektifler filtrelere benzer malzemelerdir ve objektifin ön kısımındaki filtre vidalanan kısıma takılırlar. Makinanıza takılı normal objektiflerin optik yapısını değiştirerek konuya daha fazla yaklaşıp net görüntü elde etmeye yararlar.
Film düzlemiyle objektif merkezi arasındaki mesafe sabit kaldığı için poz değerlerinde düzeltme yapmak gerekmez. Yakın çekim için kullanımı en kolay malzeme olmakla birlikte elde edilen netice açısından pek tatminkar değildir. Herşeyden önce makinanızda takılı olan objektif önüne başka bir mercek konularak kullanılacağı varsayılarak imal edilmediği için çoğu zaman normal objektifinizle close-up objektifler birbiriyle optik açıdan uyum sağlamayacaktır. Bu olumsuzluk da elde edilen görüntü kalitesine yansır.
Öte yandan diğer yakın çekim araçlarına göre close-up objektifler taşıması ve kullanımı kolay malzemelerdir. +5 ölçüsündeki bir close-up objektif kullanım yerine göre oldukça iyi neticeler verebilir. +10 ölçüsündekiler ise ana objektif çok açık diyaframda kullanıldığı zaman kenarlarda netlik kaybına yol açar. +20 ölçüsündeki close-up objektiflerde objektif merkezine doğru artan bir netlik kaybını göze almak gerekecektir. Bu tip close-up�lar kullanıldığında küçük diyafram kullanılarak (f/11 ve daha küçük diyaframlar) netlik kaybı azaltılabilir.
Objektifi Ters Takma Yöntemi
Bu işlemde de close-up larda olduğu gibi film düzlemi ile objektif arasındaki mesafe değişmediği için ilave poz düzeltmesine gerek duyulmaz. Bu yöntem en iyi orta ebat geniş açı objektiflerde (20-30 mm) sonuç verir.
Bu tip objektifler geniş bir görüş açısını 24 x 36 mm lik film boyutuna sığdırmak üzere tasarlandıkları için. makinaya ters takıldığında küçük boyutlu bir görüntüyü film üzerinde büyütme işlevi görürler. Vidalı sistemle makinaya monte edilen objektiflerin çoğunun ön kısmında objektifi ters takmaya imkan sağlıyan ilave vida yivleri bulunur. Bununla birlikte başka bir imkanın bulunmadığı ve objektifinizde ters takmaya imkan veren vida sisteminin de bulunmadığı durumlarda objektifinizi ters çevirip ön kısmını makinanızın objektif yuvası üzerine iyice kapattıktan sonra objektifin makinaya temas eden kısımlarını da baş ve işaret parmaklarınızı yuvarlak bir şekilde bu kısma oturtarak makina içine gün ışığı girmesini önleyebilir ve yakın çekim yapabilirsiniz.
Böyle bir durumda objektifin netlik ayarı kullanılamayacaktır ve önerilen sistemi objetkifin makinadan ayrılmaması için iki elinizle idare etmeniz gerekecektir. Netlik ayarını ise makina ve objektifi birlikte ileri ve geri oynatarak sağlayabilirsiniz. Objektifin ters takılması yakın çekim imkanı sağlayan en basit ve hızlı yöntem olmakla beraber verdiği sonuçlar oldukça sınırlıdır. Hangi objektifi ters kullanırsak kullanalım ancak tek bir netlik mesafesi olacağı için değişik noktalara netleme yaparak kadrajı değiştirme olanağı yoktur. Bir diğer değişle her tip objektif için ancak bir tek görüntü boyutu mevcuttur.
Uzatma Tüpleri ve Körükler
İyi bir yakın çekim için en etkin yöntem film düzlemi ile objektif arasındaki mesafenin uzatılmasıdır. Uzatma tüpleri objektif ile makina gövdesi arasına monte edilerek bu işlevi yerine getiren araçlardır.
Söz konusu tüpler genellikle üç ayrı boyuttan oluşan bir set halinde satılır ve gerek tek gerekse de üst üste takılıp birlikte kullanılabilir. Ana objektifin netlik ayarı sayesinde görüntünün farklı boyutları net olarak fotoğraflanabilir. Uzatma tüpleri boyut itibariyle fazla yer kaplamayan malzemeler olduğundan kullanımı da oldukça pratiktir.
Uzatma konusunda tüplerle aynı işlevi gören bir başka malzeme de körüklerdir. Tüplere göre avantajları ana objektif ile gövde arasına daha fazla mesafe koyabilmesi ve takıp çıkarma zahmetine katlanmadan her ölçüde uzatma mesafesini ayarlama imkanı vermesidir. Bir uzatma körüğü ve 100 mm objektif ile sonsuz mesafeden 1:1 (yaşam boyutu: görüntülenen nesnenin gerçek boyutunun 24x36 mm ebadındaki film düzleminde de aynı boyutta görüntülenmesi) ve daha yakın çekimlere kadar fotoğraf çekmek mümkündür.
Makro Objektifler
Yakın çekim için kullanılabilecek malzemelerin en mükemmeli makro objektiflerdir. Bu tip objektifler sonsuzdan yaşam boyutuna (1:1) kadar netlik yapabilme özelliğine sahiptirler. Bu objektiflere uzatma tüpü ilavesiyle 2:1 (gerçek boyutta 1 cm olan böceğin film üzerinde 2 cm olarak görünmesi) ve daha fazla büyütme oranlarına ulaşılabilir. En çok kullanılan makro objektif tipi 50 mm dir (bazı markalarda 55 mm). Buna ilave olarak 100 ve 200 mm odak uzunluklu makro objektifler de mevcuttur. Bu tip uzun odaklı makro objektifler yakınına kolaylıkla yaklaşılamayan böcek, kelebek ve benzer konuların nispeten uzaktan görüntülenmesi için çok uygundur.
Mevcut ışık altında makro objektif ile çekim yaparken genellikle uzun enstantane kullanılır ve bu durumda sağlam bir sehpa kullanımını zorunlu kılar. Yakın çekim için ihtiyaç duyulan bir diğer malzeme de denetleme rayıdır. Çok yakındaki nesnelere netleme yaparken normal koşullarda objektifimizin netlik ayar halkasını ile oynadığımızda makinamız sabit kaldığı halde objektif ileri geri giderek film düzlemi ile objektif arasındaki mesafe uzar ya da kısalır. Öte yandan objektif ileri geri oynatıldığında objektif ile nesne arasındaki mesafe de değişmekte ve her yeni ayarda yeni bir objektif ve film düzlemi mesafesi ortaya çıkmaktadır. Bu durumda da nesneyi tam olarak netleme olanağı ortadan kalkar.
Sonuç olarak bu iki mesafeden birisi sabitlenip diğeri değiştirilerek netlik yapmak gerekecektir. 35 lik SLR kameralarda bu işlemi yapmanın en pratik yolu önce film düzlemi-objektif mesafesini belirlemek (örneğin 1:1 yaşam boyutu) sonra da objektif ile birlikte makina gövdesini bir denetleme rayı üzerine monte ederek gövde ile birlikte tüm sistemi kontrollü bir biçimde ileri ve geri hareket ettirerek netliği ayarlamaktır.
Normal objektifler (50 mm) fotoğrafı çekilen nesneye netliği kaybetmeden ancak 45-50 cm kadar yaklaşabilir. Bu mesafeden oluşturulan kadraj görüntünün gerçek anlamda 20 x 30 cm boyutunu çerçeveleyebilir. Bu boyuta da bir insan başı ve omuzları ancak sığabilir. Daha küçük bir görüntü alanını fotoğraflayabilmek için konuya daha fazla yakınlaşmak gerekecektir. Bu işlemi değişik araç ve yöntemler kullanarak gerçekleştirebiliriz. Yakınlaştırıcı objektifler (close-up ya da diopter), objektifin makinaya ters takılması, uzatma tüpleri, uzatma körükleri ya da makro objektifler bunlar arasında sayılabilir.
Yakınlaştırıcı Objektifler (Close-Up ya da Diopter)
Yakınlaştırıcı objektifler filtrelere benzer malzemelerdir ve objektifin ön kısımındaki filtre vidalanan kısıma takılırlar. Makinanıza takılı normal objektiflerin optik yapısını değiştirerek konuya daha fazla yaklaşıp net görüntü elde etmeye yararlar.
Film düzlemiyle objektif merkezi arasındaki mesafe sabit kaldığı için poz değerlerinde düzeltme yapmak gerekmez. Yakın çekim için kullanımı en kolay malzeme olmakla birlikte elde edilen netice açısından pek tatminkar değildir. Herşeyden önce makinanızda takılı olan objektif önüne başka bir mercek konularak kullanılacağı varsayılarak imal edilmediği için çoğu zaman normal objektifinizle close-up objektifler birbiriyle optik açıdan uyum sağlamayacaktır. Bu olumsuzluk da elde edilen görüntü kalitesine yansır.
Öte yandan diğer yakın çekim araçlarına göre close-up objektifler taşıması ve kullanımı kolay malzemelerdir. +5 ölçüsündeki bir close-up objektif kullanım yerine göre oldukça iyi neticeler verebilir. +10 ölçüsündekiler ise ana objektif çok açık diyaframda kullanıldığı zaman kenarlarda netlik kaybına yol açar. +20 ölçüsündeki close-up objektiflerde objektif merkezine doğru artan bir netlik kaybını göze almak gerekecektir. Bu tip close-up�lar kullanıldığında küçük diyafram kullanılarak (f/11 ve daha küçük diyaframlar) netlik kaybı azaltılabilir.
Objektifi Ters Takma Yöntemi
Bu işlemde de close-up larda olduğu gibi film düzlemi ile objektif arasındaki mesafe değişmediği için ilave poz düzeltmesine gerek duyulmaz. Bu yöntem en iyi orta ebat geniş açı objektiflerde (20-30 mm) sonuç verir.
Bu tip objektifler geniş bir görüş açısını 24 x 36 mm lik film boyutuna sığdırmak üzere tasarlandıkları için. makinaya ters takıldığında küçük boyutlu bir görüntüyü film üzerinde büyütme işlevi görürler. Vidalı sistemle makinaya monte edilen objektiflerin çoğunun ön kısmında objektifi ters takmaya imkan sağlıyan ilave vida yivleri bulunur. Bununla birlikte başka bir imkanın bulunmadığı ve objektifinizde ters takmaya imkan veren vida sisteminin de bulunmadığı durumlarda objektifinizi ters çevirip ön kısmını makinanızın objektif yuvası üzerine iyice kapattıktan sonra objektifin makinaya temas eden kısımlarını da baş ve işaret parmaklarınızı yuvarlak bir şekilde bu kısma oturtarak makina içine gün ışığı girmesini önleyebilir ve yakın çekim yapabilirsiniz.
Böyle bir durumda objektifin netlik ayarı kullanılamayacaktır ve önerilen sistemi objetkifin makinadan ayrılmaması için iki elinizle idare etmeniz gerekecektir. Netlik ayarını ise makina ve objektifi birlikte ileri ve geri oynatarak sağlayabilirsiniz. Objektifin ters takılması yakın çekim imkanı sağlayan en basit ve hızlı yöntem olmakla beraber verdiği sonuçlar oldukça sınırlıdır. Hangi objektifi ters kullanırsak kullanalım ancak tek bir netlik mesafesi olacağı için değişik noktalara netleme yaparak kadrajı değiştirme olanağı yoktur. Bir diğer değişle her tip objektif için ancak bir tek görüntü boyutu mevcuttur.
Uzatma Tüpleri ve Körükler
İyi bir yakın çekim için en etkin yöntem film düzlemi ile objektif arasındaki mesafenin uzatılmasıdır. Uzatma tüpleri objektif ile makina gövdesi arasına monte edilerek bu işlevi yerine getiren araçlardır.
Söz konusu tüpler genellikle üç ayrı boyuttan oluşan bir set halinde satılır ve gerek tek gerekse de üst üste takılıp birlikte kullanılabilir. Ana objektifin netlik ayarı sayesinde görüntünün farklı boyutları net olarak fotoğraflanabilir. Uzatma tüpleri boyut itibariyle fazla yer kaplamayan malzemeler olduğundan kullanımı da oldukça pratiktir.
Uzatma konusunda tüplerle aynı işlevi gören bir başka malzeme de körüklerdir. Tüplere göre avantajları ana objektif ile gövde arasına daha fazla mesafe koyabilmesi ve takıp çıkarma zahmetine katlanmadan her ölçüde uzatma mesafesini ayarlama imkanı vermesidir. Bir uzatma körüğü ve 100 mm objektif ile sonsuz mesafeden 1:1 (yaşam boyutu: görüntülenen nesnenin gerçek boyutunun 24x36 mm ebadındaki film düzleminde de aynı boyutta görüntülenmesi) ve daha yakın çekimlere kadar fotoğraf çekmek mümkündür.
Makro Objektifler
Yakın çekim için kullanılabilecek malzemelerin en mükemmeli makro objektiflerdir. Bu tip objektifler sonsuzdan yaşam boyutuna (1:1) kadar netlik yapabilme özelliğine sahiptirler. Bu objektiflere uzatma tüpü ilavesiyle 2:1 (gerçek boyutta 1 cm olan böceğin film üzerinde 2 cm olarak görünmesi) ve daha fazla büyütme oranlarına ulaşılabilir. En çok kullanılan makro objektif tipi 50 mm dir (bazı markalarda 55 mm). Buna ilave olarak 100 ve 200 mm odak uzunluklu makro objektifler de mevcuttur. Bu tip uzun odaklı makro objektifler yakınına kolaylıkla yaklaşılamayan böcek, kelebek ve benzer konuların nispeten uzaktan görüntülenmesi için çok uygundur.
Mevcut ışık altında makro objektif ile çekim yaparken genellikle uzun enstantane kullanılır ve bu durumda sağlam bir sehpa kullanımını zorunlu kılar. Yakın çekim için ihtiyaç duyulan bir diğer malzeme de denetleme rayıdır. Çok yakındaki nesnelere netleme yaparken normal koşullarda objektifimizin netlik ayar halkasını ile oynadığımızda makinamız sabit kaldığı halde objektif ileri geri giderek film düzlemi ile objektif arasındaki mesafe uzar ya da kısalır. Öte yandan objektif ileri geri oynatıldığında objektif ile nesne arasındaki mesafe de değişmekte ve her yeni ayarda yeni bir objektif ve film düzlemi mesafesi ortaya çıkmaktadır. Bu durumda da nesneyi tam olarak netleme olanağı ortadan kalkar.
Sonuç olarak bu iki mesafeden birisi sabitlenip diğeri değiştirilerek netlik yapmak gerekecektir. 35 lik SLR kameralarda bu işlemi yapmanın en pratik yolu önce film düzlemi-objektif mesafesini belirlemek (örneğin 1:1 yaşam boyutu) sonra da objektif ile birlikte makina gövdesini bir denetleme rayı üzerine monte ederek gövde ile birlikte tüm sistemi kontrollü bir biçimde ileri ve geri hareket ettirerek netliği ayarlamaktır.