RAM Üzerine Notlar
RAM'ler de bazı noktalar ortaktır,hemen hemen her RAM çeşidi için geçerli bir durumdur,bunlar;
*1-Uyumsuzluk konusu.(takılacak cihaz ile ilgili(anakart,dijital kamera vb.) veya birbiri ile olan)
**2-Statik elektrik.
Kapasiteler ve diğer belirtilen değerler,konuyu anlatmak amaçlı örnek olarak verilmiştir.
Sistem RAM kapasite mi olması gerekenden düşük gösteriyor?
Anakartınızın tek taraf (single sided) ve çift taraf (double sided) destekleme durumunu öğrenmeniz gerekiyor,her anakart tek taraflı RAM'leri doğru okuyamayabiliyor.(özellikle eski anakartlar) Anakart üreticisinin internet sitesinden veya kitapçığından öğrenebilirsiniz.
İkinci durum,anakart üzerinde dahili grafik kontrolcünüz (onboard VGA) varsa bu ana belleğinizi paylaşıyordur.
PC100 RAM'ler yanına PC133 RAM takılabilir mi?
Herhangi bir *uyum sorunu söz konusu değilse takılabilir,RAM hız standartları geriye dönük uyumludurlar.
CAS değerleri farklı RAM'ler yanyana takılabilir mi?
Takabilirsiniz,fakat stabilite sorunu olmaması için CAS değerlerinizi,düşük CAS'lı RAM (düşük CAS daha hızlıdır) yüksek CAS'lı RAM ile aynı değerelere indirilip çalıştırılması gerekebilir.
DDR PC 2700 ile DDR PC3200 RAM'ler beraber çalışırlar mı?
Aynı SD-RAM'ler de olduğu gibidir.Hız standardı geriye dönük uyumludur ve çalışırlar(*uyumsuzluk yoksa).PC 3200 RAM'ler PC 2700 hızına inebilirler,fakat PC 2700 RAM'ler PC 3200 değerlerin de çalışabilmesi için daha yüksek değerlere çıkabilme potansiyeline sahip olması gerekmektedir,bu durum da stabilite sorunları da yaşanabilir.CAS,RAS vb. diğer değerler yükseltilerek stabilite sağlanmaya çalışılabilir,fakat garanti değildir.
Anakartım DDR RAM destekliyor,her hız standardında ki DDR RAM'i kullanabilirmiyim?
Mevcut DDR RAM'ler arasında fiziksel fark olmadığı için normalde takılabilir,anakartınızın maksimum hangi hız standartın da RAM desteklediği belirtilmiştir,bunun üzerine çıkılabilir ama uyum ve stabilite konusu unutulmamalıdır.
SD RAM destekli anakarta DDR RAM takılabilir mi?
Hayır takılamaz,durum tam tersi için de geçerlidir.
Tek RAM ile iki ya da daha fazla RAM kullanılması durumu?
Herhangi bir stabilite,uyumsuzluk sorunu yoksa iki RAM'in yanyana kullanılmasın da sakınca yoktur,fakat genel tavsiye mümkün olduğunca tek RAM kullanılmasıdır.Burada istisna bir durum da vardır yalnız,şu şekilde;
Günümüz de bazı çipsetler Dual DDR (çift kanal) teknolojisine sahiptir.(NFORCE2,i875 vb.)bu anakartlar da bu özellik kullanılmak isteniyorsa iki ayrı RAM kullanılması gereklidir,bazı üreticiler uyum sorununu aşmak için kitler hazırlamışlardır,o RAM'lerden alabilir veya birbiri ile uyumlu iki ayrı RAM'i de alabilirsiniz.(aynı marka,model olması tavsiye edilir)Bu çipsetler de tek RAM'de kullanabilirsiniz,fakat Dual DDR aktif olmayacaktır.
Son olarak,Dual DDR özelliği olmayan çipsete sahip anakartlar da iki RAM kullanmanız Dual DDR RAM özelliğini kazandırmaz.(örnek:Via KT400,KT600 vb.)
Farklı kapasite de RAM'ler Dual DDR çalışabilirler mi?
Evet,çalışabilirler.
RAM'leri takarken dikkat edilmesi gereken noktalar?
1-Her elektronik devre gibi RAM'ler de **statik elektrikten olumsuz yönde etkilenirler,o nedenle kendinizi topraklamadan (kalorifer borusu,kasanıza değerek vb.) RAM'lere ve özellikle de modüllere dokunmayın,hatta hiç dokunulmaması daha iyidir,RAM'leri mümkün olduğunca kenarlarından tutmaya çalışın,RAM'leri avuçlamayın.
2-RAM'leri RAM slot'una oturtmadan önce doğru yönde olduklarından iyice emin olun,ters takıp birde kenarlardaki kilit mekanizmasını kilitleyecek derecede bastırırsanız RAM slot'u ve RAM'in kendisine fiziksel hasar vermeniz neredeyse kaçınılmazdır.
3-Takmadan önce kenarlardaki kilit mekanizmalarını iyice açın,çıkartırken de kilitlere uygun yönde bastırın.Her şeyden önemlisi kesinlikle aceleci davranmayın.
RAM (Hafıza)
Bilgisayarda çalışmakta olan bir programa ait komutlar ve veriler ile daha sonra kullanılacak olan sonuç işlemleri hafızalarda saklanır.
İşlemci ihtiyaç duyduğu komutu ilk önce L1 cache hafızada arar. Eğer işlemcinin aradığı komut burada yoksa L2 cache hafızaya bakılır. Eğer burada da yoksa sırayla, RAM ve HDD üzerindeki sanal hafıza üzerinde arar. L1 cache hafıza bunlar içerisinde en hızlı olanıdır ve genellikle işlemcinin üzerine imal edilir. L2 cache hafıza ise L1 e göre daha yavaş olmasına rağmen gene de hızı çok yüksektir. Bir kısım işlemcilerde (Celeronların ilk nesillerinde olduğu gibi) L2 cache hafıza bulmayabilmektedir. Bu durumda L1 cache hafızaya sığmayan komutlar L2 olmadığı için direkt olarak daha yavaş olan RAM a yazılmakta ve işlemcinin performansı düşmektedir. L2 cache hafıza genelde işlemcinin yakınındaki yüksek hızlı hafıza çiplerinden oluşur.
RAM
Günümüz bilgisayarlarında hem okunabilen hem de yazılabilen RAM (Read Acces Memory – Rastgele Erişimli Hafıza)’ler kullanılır. RAM’ler birbirinden bağımsız hafıza hücrelerinden oluşur. Her hücrenin çift yönlü bir çıkışı vardır. Bu çıkış veri yoluna, veri yolu da işlemciye bağlanır ve işlemci ile RAM arasındaki bilgi alışverişi yapılır. Bu adresleme yöntemi ile RAM’deki herhangi bir hafıza hücresine istenildiği anda diğerlerinden bağımsız olarak ulaşılır. Rastgele erişim ifadesi buradan gelmektedir.
RAM’lerde bilgiye erişim hızı nanosaniyeler ile ifade edilir. Bu hız ortalama 50-60ns arasındadır. Fakat günümüzde kullanılan RAM’lerde bu hız 8ns ye kadar düşmüştür.
RAM’lerin kapasiteleri 16K’dan başlayıp 512MB’a kadar çıkmaktadır. Günümüz PC’lerinde ortalama 64MB RAM kullanılmaktadır.
DRAM (Dinamik RAM)
DRAM daha çok kişisel bilgisayarlarda kullanılan bir hafıza türüdür.
DRAM’lerde verilerin saklanması için üzerinde enerji depolayan kondansatörler kullanılır. Fakat bu kondansatörler zamanla (çok kısa zamanda) üzerlerindeki enerjiyi kaybederler. Dolayısıyla enerji varken 1 durumunda olan hücre enerji boşalınca 0’a döner. Bu durumda bir transistörün açılıp kapanması suretiyle sürekli olarak bu enerjinin tazelenmesi gerekmektedir. Dinamik ifadesi buradan gelmektedir.
SRAM (Statik RAM)
SRAM ’lerde DRAM’lerde olduğu gibi kondansatörler kullanılmaz. Bunun yerine her hücre için altı adete varan transistör kullanılır. Bu RAM’lerde bilgiler yüklendikten sonra sabit kalır. Sürekli enerji tazelemesi gerekmemektedir. Bu tip hafızalar daha pahalıdır. Bu yüzden kişisel bilgisayarlarda fazla tercih edilmemektedir.
EDRAM (Enhanced DRAM)
Geliştirilmiş DRAM’ler L2 cache hafızada kullanılır. 35 ns. DRAM içerisine 256 bayt 15 ns. SRAM eklenmesi suretiyle oluşturulmuştur. EDRAM aynı zamanda SRAM bölgeleri, verileri, yavaş olan DRAM bloklarından toplayabildiklerinden hız kazanır. Veri istendiğinde yavaş olan DRAM 128 bitlik bütün bir bloğu hızlı olan SRAM’ gönderir.
EDO RAMAnakart ya da video kartında ana hafıza olarak kullanılan EDO RAM ile CPU-hafıza bant genişliği saniyede 100 MB’dan 200 MB’a çıkarılmıştır. EDO RAM’ler Pentium işlemcili anakartlarda kullanılmıştır. Pentium II’ler ile EDO RAM’ler yerini SDRAM’lere bırakmıştır.
SDRAM (Senkronize DRAM)
İşlemcilerin hızlanması ile birlikte bu işlemcilerin maksimum seviyede işlem görebilmeleri için yüksek hızlı RAM’lere ihtiyaç duyulmuştur. SDRAM’le birlikte işlemci ve RAM birbirine aynı saat hızında kilitlenirler. Böylece işlemci ve RAM aynı saat hızında senkronize olarak çalışmaktadır.
Günümüzde kullanılmakta olan 66 MHz., 100 MHz, ve 133 MHz. SDRAM’ler vardır. Tercih edeceğiniz SDRAM tipi, işlemcinin kullandığı veri yolu saat hızı ile aynı olmalıdır. Yani 100 MHz. veri yolu kullanıyorsanız. PC 100 SDRAM kullanmanızda fayda vardır.
SGRAM (Senkronize Grafik RAM)
Video adaptörleri ve grafik hızlandırıcılarda kullanılan bir tür DRAM türüdür.
SGRAM’de SDRAM gibi 100 MH’e kadar CPU saat hızına kendini senkronize edebilir. Bununla birlikte yoğun grafik işlemleri için bant genişliğini artırmak amacıyla gizli yazma ve blok yazma gibi bazı teknikleri kullanır.
RDRAM
Genellikle Intel 845 Anakartlar ile ozdeslesmis bir Memory turudur ve Bilgisayar piyasasinin en
en hizli Bus yetenegine sahip belleklerinden biridir. SD-RAM(100-133MHZ), DDR RAM(266-333-
400MHZ), DDR2 RAM(533-667MHZ) ile islev gorurken RDRAM ise 800MHZ Bus hizi ile en guclu
Memory turudur. Fakat Dunya genelinde ulkeler bazinda maliyeti cok fazla oldugu icin uretimi
durdurulmustur.
Bir Rambus DRAM, SDRAM’den çok daha yüksek bir performans sunar.
VRAM (Video RAM)
Video adaptörlerinin kullandığı özel amaçlı hafızalardır. Klasik RAM’in aksine, VRAM iki farklı aygıta eş zamanlı olarak bağlanabilir. Bu durum bir monitörün ekran güncellemesi için VRAM’a erişirken bir grafik işlemcinin de aynı zamanda yeni veriler sunmasına imkan verir. VRAM’ler DRAM’lerden daha pahalıdır ve daha iyi grafik performansı verirler.
ECC (Error Correction Code)
Bilindiği gibi bilgisayardaki bilgiler 1 ve 0’lardan oluşmaktadır. Bu değerler bazen ortam hataları, elektronik parazitler veya kötü bağlantılar gibi sebeplerden değişebilmektedir. Mesela 1 değeri 0’a dönüşebilir. Bu durum karşısında hatayı düzeltmek için ECC parite biti kullanılır.
RAM'ler de bazı noktalar ortaktır,hemen hemen her RAM çeşidi için geçerli bir durumdur,bunlar;
*1-Uyumsuzluk konusu.(takılacak cihaz ile ilgili(anakart,dijital kamera vb.) veya birbiri ile olan)
**2-Statik elektrik.
Kapasiteler ve diğer belirtilen değerler,konuyu anlatmak amaçlı örnek olarak verilmiştir.
Sistem RAM kapasite mi olması gerekenden düşük gösteriyor?
Anakartınızın tek taraf (single sided) ve çift taraf (double sided) destekleme durumunu öğrenmeniz gerekiyor,her anakart tek taraflı RAM'leri doğru okuyamayabiliyor.(özellikle eski anakartlar) Anakart üreticisinin internet sitesinden veya kitapçığından öğrenebilirsiniz.
İkinci durum,anakart üzerinde dahili grafik kontrolcünüz (onboard VGA) varsa bu ana belleğinizi paylaşıyordur.
PC100 RAM'ler yanına PC133 RAM takılabilir mi?
Herhangi bir *uyum sorunu söz konusu değilse takılabilir,RAM hız standartları geriye dönük uyumludurlar.
CAS değerleri farklı RAM'ler yanyana takılabilir mi?
Takabilirsiniz,fakat stabilite sorunu olmaması için CAS değerlerinizi,düşük CAS'lı RAM (düşük CAS daha hızlıdır) yüksek CAS'lı RAM ile aynı değerelere indirilip çalıştırılması gerekebilir.
DDR PC 2700 ile DDR PC3200 RAM'ler beraber çalışırlar mı?
Aynı SD-RAM'ler de olduğu gibidir.Hız standardı geriye dönük uyumludur ve çalışırlar(*uyumsuzluk yoksa).PC 3200 RAM'ler PC 2700 hızına inebilirler,fakat PC 2700 RAM'ler PC 3200 değerlerin de çalışabilmesi için daha yüksek değerlere çıkabilme potansiyeline sahip olması gerekmektedir,bu durum da stabilite sorunları da yaşanabilir.CAS,RAS vb. diğer değerler yükseltilerek stabilite sağlanmaya çalışılabilir,fakat garanti değildir.
Anakartım DDR RAM destekliyor,her hız standardında ki DDR RAM'i kullanabilirmiyim?
Mevcut DDR RAM'ler arasında fiziksel fark olmadığı için normalde takılabilir,anakartınızın maksimum hangi hız standartın da RAM desteklediği belirtilmiştir,bunun üzerine çıkılabilir ama uyum ve stabilite konusu unutulmamalıdır.
SD RAM destekli anakarta DDR RAM takılabilir mi?
Hayır takılamaz,durum tam tersi için de geçerlidir.
Tek RAM ile iki ya da daha fazla RAM kullanılması durumu?
Herhangi bir stabilite,uyumsuzluk sorunu yoksa iki RAM'in yanyana kullanılmasın da sakınca yoktur,fakat genel tavsiye mümkün olduğunca tek RAM kullanılmasıdır.Burada istisna bir durum da vardır yalnız,şu şekilde;
Günümüz de bazı çipsetler Dual DDR (çift kanal) teknolojisine sahiptir.(NFORCE2,i875 vb.)bu anakartlar da bu özellik kullanılmak isteniyorsa iki ayrı RAM kullanılması gereklidir,bazı üreticiler uyum sorununu aşmak için kitler hazırlamışlardır,o RAM'lerden alabilir veya birbiri ile uyumlu iki ayrı RAM'i de alabilirsiniz.(aynı marka,model olması tavsiye edilir)Bu çipsetler de tek RAM'de kullanabilirsiniz,fakat Dual DDR aktif olmayacaktır.
Son olarak,Dual DDR özelliği olmayan çipsete sahip anakartlar da iki RAM kullanmanız Dual DDR RAM özelliğini kazandırmaz.(örnek:Via KT400,KT600 vb.)
Farklı kapasite de RAM'ler Dual DDR çalışabilirler mi?
Evet,çalışabilirler.
RAM'leri takarken dikkat edilmesi gereken noktalar?
1-Her elektronik devre gibi RAM'ler de **statik elektrikten olumsuz yönde etkilenirler,o nedenle kendinizi topraklamadan (kalorifer borusu,kasanıza değerek vb.) RAM'lere ve özellikle de modüllere dokunmayın,hatta hiç dokunulmaması daha iyidir,RAM'leri mümkün olduğunca kenarlarından tutmaya çalışın,RAM'leri avuçlamayın.
2-RAM'leri RAM slot'una oturtmadan önce doğru yönde olduklarından iyice emin olun,ters takıp birde kenarlardaki kilit mekanizmasını kilitleyecek derecede bastırırsanız RAM slot'u ve RAM'in kendisine fiziksel hasar vermeniz neredeyse kaçınılmazdır.
3-Takmadan önce kenarlardaki kilit mekanizmalarını iyice açın,çıkartırken de kilitlere uygun yönde bastırın.Her şeyden önemlisi kesinlikle aceleci davranmayın.
RAM (Hafıza)
Bilgisayarda çalışmakta olan bir programa ait komutlar ve veriler ile daha sonra kullanılacak olan sonuç işlemleri hafızalarda saklanır.
İşlemci ihtiyaç duyduğu komutu ilk önce L1 cache hafızada arar. Eğer işlemcinin aradığı komut burada yoksa L2 cache hafızaya bakılır. Eğer burada da yoksa sırayla, RAM ve HDD üzerindeki sanal hafıza üzerinde arar. L1 cache hafıza bunlar içerisinde en hızlı olanıdır ve genellikle işlemcinin üzerine imal edilir. L2 cache hafıza ise L1 e göre daha yavaş olmasına rağmen gene de hızı çok yüksektir. Bir kısım işlemcilerde (Celeronların ilk nesillerinde olduğu gibi) L2 cache hafıza bulmayabilmektedir. Bu durumda L1 cache hafızaya sığmayan komutlar L2 olmadığı için direkt olarak daha yavaş olan RAM a yazılmakta ve işlemcinin performansı düşmektedir. L2 cache hafıza genelde işlemcinin yakınındaki yüksek hızlı hafıza çiplerinden oluşur.
RAM
Günümüz bilgisayarlarında hem okunabilen hem de yazılabilen RAM (Read Acces Memory – Rastgele Erişimli Hafıza)’ler kullanılır. RAM’ler birbirinden bağımsız hafıza hücrelerinden oluşur. Her hücrenin çift yönlü bir çıkışı vardır. Bu çıkış veri yoluna, veri yolu da işlemciye bağlanır ve işlemci ile RAM arasındaki bilgi alışverişi yapılır. Bu adresleme yöntemi ile RAM’deki herhangi bir hafıza hücresine istenildiği anda diğerlerinden bağımsız olarak ulaşılır. Rastgele erişim ifadesi buradan gelmektedir.
RAM’lerde bilgiye erişim hızı nanosaniyeler ile ifade edilir. Bu hız ortalama 50-60ns arasındadır. Fakat günümüzde kullanılan RAM’lerde bu hız 8ns ye kadar düşmüştür.
RAM’lerin kapasiteleri 16K’dan başlayıp 512MB’a kadar çıkmaktadır. Günümüz PC’lerinde ortalama 64MB RAM kullanılmaktadır.
DRAM (Dinamik RAM)
DRAM daha çok kişisel bilgisayarlarda kullanılan bir hafıza türüdür.
DRAM’lerde verilerin saklanması için üzerinde enerji depolayan kondansatörler kullanılır. Fakat bu kondansatörler zamanla (çok kısa zamanda) üzerlerindeki enerjiyi kaybederler. Dolayısıyla enerji varken 1 durumunda olan hücre enerji boşalınca 0’a döner. Bu durumda bir transistörün açılıp kapanması suretiyle sürekli olarak bu enerjinin tazelenmesi gerekmektedir. Dinamik ifadesi buradan gelmektedir.
SRAM (Statik RAM)
SRAM ’lerde DRAM’lerde olduğu gibi kondansatörler kullanılmaz. Bunun yerine her hücre için altı adete varan transistör kullanılır. Bu RAM’lerde bilgiler yüklendikten sonra sabit kalır. Sürekli enerji tazelemesi gerekmemektedir. Bu tip hafızalar daha pahalıdır. Bu yüzden kişisel bilgisayarlarda fazla tercih edilmemektedir.
EDRAM (Enhanced DRAM)
Geliştirilmiş DRAM’ler L2 cache hafızada kullanılır. 35 ns. DRAM içerisine 256 bayt 15 ns. SRAM eklenmesi suretiyle oluşturulmuştur. EDRAM aynı zamanda SRAM bölgeleri, verileri, yavaş olan DRAM bloklarından toplayabildiklerinden hız kazanır. Veri istendiğinde yavaş olan DRAM 128 bitlik bütün bir bloğu hızlı olan SRAM’ gönderir.
EDO RAMAnakart ya da video kartında ana hafıza olarak kullanılan EDO RAM ile CPU-hafıza bant genişliği saniyede 100 MB’dan 200 MB’a çıkarılmıştır. EDO RAM’ler Pentium işlemcili anakartlarda kullanılmıştır. Pentium II’ler ile EDO RAM’ler yerini SDRAM’lere bırakmıştır.
SDRAM (Senkronize DRAM)
İşlemcilerin hızlanması ile birlikte bu işlemcilerin maksimum seviyede işlem görebilmeleri için yüksek hızlı RAM’lere ihtiyaç duyulmuştur. SDRAM’le birlikte işlemci ve RAM birbirine aynı saat hızında kilitlenirler. Böylece işlemci ve RAM aynı saat hızında senkronize olarak çalışmaktadır.
Günümüzde kullanılmakta olan 66 MHz., 100 MHz, ve 133 MHz. SDRAM’ler vardır. Tercih edeceğiniz SDRAM tipi, işlemcinin kullandığı veri yolu saat hızı ile aynı olmalıdır. Yani 100 MHz. veri yolu kullanıyorsanız. PC 100 SDRAM kullanmanızda fayda vardır.
SGRAM (Senkronize Grafik RAM)
Video adaptörleri ve grafik hızlandırıcılarda kullanılan bir tür DRAM türüdür.
SGRAM’de SDRAM gibi 100 MH’e kadar CPU saat hızına kendini senkronize edebilir. Bununla birlikte yoğun grafik işlemleri için bant genişliğini artırmak amacıyla gizli yazma ve blok yazma gibi bazı teknikleri kullanır.
RDRAM
Genellikle Intel 845 Anakartlar ile ozdeslesmis bir Memory turudur ve Bilgisayar piyasasinin en
en hizli Bus yetenegine sahip belleklerinden biridir. SD-RAM(100-133MHZ), DDR RAM(266-333-
400MHZ), DDR2 RAM(533-667MHZ) ile islev gorurken RDRAM ise 800MHZ Bus hizi ile en guclu
Memory turudur. Fakat Dunya genelinde ulkeler bazinda maliyeti cok fazla oldugu icin uretimi
durdurulmustur.
Bir Rambus DRAM, SDRAM’den çok daha yüksek bir performans sunar.
VRAM (Video RAM)
Video adaptörlerinin kullandığı özel amaçlı hafızalardır. Klasik RAM’in aksine, VRAM iki farklı aygıta eş zamanlı olarak bağlanabilir. Bu durum bir monitörün ekran güncellemesi için VRAM’a erişirken bir grafik işlemcinin de aynı zamanda yeni veriler sunmasına imkan verir. VRAM’ler DRAM’lerden daha pahalıdır ve daha iyi grafik performansı verirler.
ECC (Error Correction Code)
Bilindiği gibi bilgisayardaki bilgiler 1 ve 0’lardan oluşmaktadır. Bu değerler bazen ortam hataları, elektronik parazitler veya kötü bağlantılar gibi sebeplerden değişebilmektedir. Mesela 1 değeri 0’a dönüşebilir. Bu durum karşısında hatayı düzeltmek için ECC parite biti kullanılır.
