Kayıt
11 Mayıs 2007
Mesajlar
214
Beğeniler
0
Şehir
Cehennem
1.) Mol Kavramı
Mol kavramı ile ilgili öss de çıkmış soruları görmek için linki ardından mol kavramı yazan yeri tıkla soruların hepsi orda mevcut.

Tıkla....


MOL KAVRAMI İLE İLGİLİ SORULAR

Örnek1 :
CH4 bileşiğinin yapısındaki C ve H atomlarının kütlece yüzdeleri nedir?
Çözüm :
CH4’ün mol kütlesini bulalım C’nin atom ağırlığı 12 ve H’nin atom ağırlığı 1 olduğundan 12 + 4 . 1 = 16 gram olarak bulunur.
Buradan elementlerin yüzdelerini orantı kurarak bulalım

16 gr. CH4 de 12 gr. C varsa
100 gr’ da x gr. C vardır.
X = %75
Bileşiğin kütlece %75’I karbondur. %25’I de Hidrojen olur.
Örnek2 :
3 mol NaOH bileşiği kaç gramdır ?
(Na:23 , O:16 , H:1)
Çözüm:
Önce NaOH’nin mol kütlesini bulalım.
NaOH= 23 + 16 + 1=40 gram
Orantı kurularak 3 mol NaOH’nin kaç gram olduğunu bulalım.

1 mol NaOH 40 gram ise
3 mol NaOH x gramdır.
X= 120 gram
3 mol NaOH bileşiğinin 120 gram olduğu bulunur.
Örnek 3:
12 gram C3H4 bileşiği kaç moldür? (C: 12 H:1)
Çözüm :
Önce C3H4 ‘ün 1 molünün ağırlığını bulalım.
C3H4 = 3.12 + 4.1 = 40 gram.
Orantı kurularak mol sayısı bulunur.
40 gram C3H4 1 mol ise
12 gram C3H4 x moldür.
X= 0,3 mol
12 gram C3H4 ‘ün 0,3 mol olduğu bulunur.
Örnek 4 :
Aşağıdaki bazı bileşikler ve mol kütleleri verilmiştir. Hangisi yanlıştır? (C:12 H:1 )
Bileşik Mol kütlesi
A) C3H4 40
B) C4H8 54
C) C2H2 26
D) C2H6 30
Çözüm :
Bileşiklerin mol kütlelerini hesaplayalım.
C3H4 : 3.12+4.1=40
C4H8 : 4.12+8.1=56
C2H2 : 2.12+2.1 = 26
C2H6 : 2.12+6.1 = 30
Buna göre A,C,D’nin doğru B’nin yanlış olduğu bulunur.
Örnek 5 :
SO3’ün bileşiğindeki S’nin kütlece % si kaçtır ?
(S:32 O:36)
A) 20 B) 25 C) 40 D) 60
Çözüm :
Önce SO3 ‘ün mol kütlesini bulalım.
SO: 32+3.16=80 gram
Orantıyla bileşikteki S’nin yüzdesi hesaplanır.
80 gram SO3 de 32 gram S varsa
100 gram SO3 de x gram S vardır.
X=%40 olarak bulunur.
Örnek 6:
C3HX + 4O2 3CO2 + 2H2O
Denkleminde bulunan C3HX bileşiğindeki x’in değeri nedir ?
A) 1 B) 2 C)3 D) 4
Çözüm :
Ürünlerde 2H2O da toplam 4 tane H olduğundan reaksiyona girenlerde 4 H olması için x=4 olmalıdır.
Örnek 7 :
6,02.1023 tane FE atomu =1mol FE atomu 6,02.1023 tane H2O molekülü = 1 mol H2O molekülüdür.
Örnek 8 :
Mol karbon (C) atomu : 6,02.1023 tane C atomu = 1 atom –g C = 12 g.
Örnek 9 :
1 mol sodyum (Na) atomu : 6,02.1023 tane Na atomu = 1 atom – gram Na=23 gr
Örnek 10 :
1 mol Ca(NO3)2 kaç gramdır ?
(Ca= 40 ; N= 14 ; O=16 )
A) 164 B) 150 C) 116 D) 102
Çözüm :
Ca(NO3)2

+Toplam = 164 g dır .



Örnek 11 :
H2O molekülünün bağıl molekül kütlesi
H2O = 2.1 + 16 = 18 gram
1 mol H2O molekülü = 6,02.1023 tane H2O molekülü = 1 molekül gram H2O = 18 gram
Örnek 12 :
1 mol H2 SO4 kaç gramdır ?
( H=1 , g= 32 , O=16)
A) 78 B) 88 C)98 D) 108
Çözüm :
H2 SO4
+98 gram
Örnek 13 :
8,8 gram CO2 kaç moldür ?
(C=12 , O=16 )
A) 0,02 B)0,2 C) 0,3 D) 0,4
Çözüm :
CO2 = 12+16.2 = 44 gram

1 mol CO2 44 gram ise
x mol CO2 8,8 gram
X= 8,8 X= 0,2 mol 44

Örnek 14 :
0,4 mol Fe atomu kaç gramdır ?
(Fe= 56 )
Çözüm :
1 mol Fe atomu 56 gram ise
0,4 mol Fe atomu x
x= 0,4 . 56 x= 22,4 gram 1

Örnek 15 :
126 g HNO3 içinde kaç mol oksijen atomu bulunur ?
(H=1 N=14 O=16)
A) 3 B)6 C)9 D) 12
Çözüm :
Önce 1 mol HNO3 ‘ün kaç gram olduğunu bulmamız gerekir.
HNO3 = 1 + 14 + (3.16)
= 15+ 48
= 63 gram
1 mol HNO3 içinde 1 mol H atomu
1 mol N atomu ve 3 mol O atomu bulunur.

63 g HNO3 ‘de 3 mol O atomu
126g HNO3 ‘de x
2
X= 126.3 = 6
63

olduğundan , 6 mol O atomu vardır
Örnek 16 :
0,2 mol Ca kaç tane atom içerir ?
A) 12,04.1023 B)6,02.1023 C) 3,01.1023 D)1,204.1023
Çözüm:
1 mol Ca 6,02.1023 tane ise
0,2 mol Ca x
X=6,02.1023 . 0,2 X=1,204.1023

Örnek 17 :
Bakır II sülfat (CuSO4) bileşiğinde Cu’nun kütlece % si kaçtır ?
( Cu= 64 S=32 O=16 )
A)60 B)40 C)20 D) 10
Çözüm :
1 mol CuSO4 = 64+32+(4.16)
= 64+32+64
= 160 g dır.
160 g CuSO4 ‘da 64 g Cu varsa
100 g CuSO4 ‘da x vardır
X= 100 . 64 = 40 g 160
X=40 g %40 dır.
Örnek 18 :
Mol Mg atomu, 1 mol S atomu, 4 mol oksijen atomundan oluşan bileşikteki kükürtün kütlece yüzdesi nedir ? ( Mg= 24 ; S= 32 O=16 )
A)26,67 B)53,34 C) 80,01 D) 84
Çözüm :
1 Mol Mg atomu
1 Mol S atomu 1 mol MgSO 4 tir
4 mol O atomu

1 mol MgSO 4 = 24 + 32 + (4.16)
= 24+32+64
= 120 g dır.

120 g MgSO 4 da 32 g S atomu varsa
100 g MgSO 4 de x vardır
X=100.32 = 3200 = 26,67 S 120 120

O halde kükürtün kütlece yüzdesi % 26,67 dir.


Örnek 19 :
1 mol H2 ile 1 mol H2O’nun aşağıda verilen hangi özellikleri aynıdır ?
A) Mol kütleleri B)Molekül Sayıları C) Atom sayıları D) Molekül Yapıları
Çözüm :
Cevap B
Örnek 20 :
160 gr SO3 bileşiğinde kaç mol oksijen atomu vardır?
( S=32 O=16)
Çözüm :
SO3 = 32 + (16.3)
= 32 + 48
= 80
1 SO3 80 gr ise
x SO3 160 gr

X= 160 = 2
80
Oksijeni sorduğundan ; 2.3 = 6 mol oksijen atomu vardır.
Örnek 21 :
4 mol C2H6 kaç gramdır ?
( H=1 C=12 )
Çözüm :
C2H6 = 12.2 + 6.1 = 30
1 mol C2H6 30 gram ise
4 mol C2H6 x gramdır
4. 30 = 120 gram
Örnek 22 :
Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin molekül ağırlığı yanlış hesaplanmıştır ?
A) CH3OH = 32 B) C2H5OH = 56 C) CH3COOH = 60 D) C4H10 =58
Çözüm :
Cevap B çünkü ;
C2H5OH= 24+(1.5)+16+1= 46 çıkar.
Örnek 23 :
10 gram C2H6 kaç moldür ?
( C=12 , H=1 )
Çözüm :
C2H6 = (12.2)+(1.6)= 24+6=30

1 mol C2H6 30 gram ise
x mol C2H6 10 gram dır
x= 10 1 tür.
3
Örnek 24 :
Fe2O3 bileşiğinde oksijenin yüzdesi nedir ?
Çözüm :
Fe2O3 = (56.2)+(16.3)=160

160 g Fe2O3 de 48g O varsa
100 g Fe2O3 x vardır
X= 100.48 = 4800 = %30
160


Örnek 25 :
H2O bileşiğinde oksijen yüzdesinin hidrojen yüzdesine oranı aşağıdakilerden hangisidir? ( H= 1 , O = 16)
Çözüm :
H2O = (1.2)+16 = 18
H2 = 2
O = 16
2
= 8

Örnek 26 :
3 mol CO2 kaç tane oksijen atomu içerir ?
Çözüm :
1 mol 6,02.1023
3 mol x
x= 3 . 6,02.1023 =18,06.1023 eder.
Oksijen atomunu sorduğu için ; 18,06.1023 . 2 = 36,12.1023 eder.
Örnek 27 :
0,2 molü 9,2 gram olan bileşiğin formülü aşağıdakilerden hangisidir ? (N=14 O=16)
A) N2O B)NO C) NO2 D) N2 O3
Çözüm :
Cevap C
NO2 = 14+(16.2)
= 14+32
= 46
0,2 molü 9,2 gram ise
1 molü x
X= 9,2 = 46 gram
0,2

Örnek 28 :
1 mol Ca3(PO4)2 bileşiği kaç gramdır ? (Ca : 40 , P:31, O=16 )
Çözüm :
Ca3(PO4)2 = (40.3)+(31.2)+(16.4).2
= 120+62+64.2
= 120+62+128
= 310 gram
Örnek 29 :
Bir tane O2 molekülünün kütlesi kaç gramdır?
Çözüm :
Mol kütlesi : 2.16=32 gramdır.
6,02.1023 tane O2 molekülü 32 gram ise
1 tane O2 molekülü X
X= 32 = 5,316.10-23 g/molekülüdür.
6,02.1023

Örnek 30 :
3,01 . 1021 tane NH3 molekülü kaç moldür ?
Çözüm :
6,02.1023 tane molekül içerir

6,02.1023 tane molekül 1 mol ise
3,01. 1021 tane molekül x mol
X= 3,01 . 1021 = 5.10-3 moldür
6,02.1023

Örnek 31 :
18,06.1022 tane oksijen atomu içeren NaNO3 kaç moldür ?
Çözüm :
3.6,02.1023 . 1023 tane O atomu içerir.

12 mol O atomu içerdiğinde 1 mol ise
3 mol O atomu içerdiğinde x mol
X= 3 = 0,25 moldür.
12
Örnek 32 :
3 mol oksijen atomu içeren Al2(SO4)3 bileşiği kaç moldür ?
Çözüm :
3 . 6,02.1023 tane O atomu içerdiğinde 1 mol ise
18,06 . 1022 tane O atomu içerdiğinde x mol
X= 18,06 . 1022 = 0,1 moldür.
3.6,02.1023

Örnek 33 :
N .Ş .da 5,6 litre hacim kaplayan SO2 gazı kaç moldür ?
Çözüm :
N .Ş .da hacmi 22,4 litredir.

22,4 litresi 1 mol ise
5,6 litresi x mol
X= 5,6 = 0,25 moldür.
22,4
Örnek 34 :
N .Ş .da 4,48 litre hacim kaplayan C2H6 gazı ;
Kaç moldür ?
Kaç tane molekül içerir?
Kaç gramdır ?
Kaç tane C atomu içerir ? ( C : 12 H:1 )
Çözüm :
a. n= V n= 4,48 n=0,2 moldür.
22,4 22,4

b. 22,4 litresi 6,02 . 1023 tane molekül içerirse
4,48 litresi x tane molekül

X= 4,48 . 6,02.1023 = 1,204 . 1023 tane molekül içerir.
22,4

c. 22,4 litresi 30 gram ise
4,48 litresi x gram
X= 4,48 . 30 = 6 gramdır.
22,4

d. 22,4 litresi 2. 6,02. 1023 tane C atomu içerirse
4,48 litresi x tane C atomu
X= 4,48 . 2 . 6,02.1023
22,4
X= 0,4 . 6,02.1023 tane C atomu içerir.

Örnek 35 :
X ve Y elementlerinin oluşturduğu X2Y ve XY2 bileşiklerinin mol kütleleri sırasıyla 62 ve 55 dir. X ve Y’nin atom kütleleri kaçtır ?
X Y
A) 16 23
B) 23 16
C) 23 12
D) 12 23
E) 12 16

Çözüm :
X2Y=62
XY2 =55 İse
2X+Y=62
X+2Y=55 olur ve buradan X=23 Y= 16 olarak hesaplanır.

Örnek 36 :
1 mol XI’nın kütlesi, 1 mol CX4’ün kütlesinin 8 katı ise X’in atom kütlesi kaçtır ?
Çözüm :
XI= 8
X + 127 = 8 (12+4x)
X=1

Örnek 37 :
Aşağıda iki bileşiğin 0,2’şer mollerinin kütleleri verilmiştir.
X2Y= 6,8 gram
X2YZ4 = 19,6 gram
Buna göre, Z’nin bir molü kaç gramdır?
Çözüm :
Bileşiklerin birer mollerinin kütleleri bulunur.
X2Y= 34
X2YZ4 = 98
Taraf tarafa çıkarılırsa
4Z= 64
Z=16

Örnek 38 :
Aynı bir M metalinin oksijen ile yaptığı oksit bileşikleri M2O3 ve MO2’dir. Bu bileşiklerin 0,5’er mollerinin kütleleri arasında 34 gramlık fark bulunduğuna göre M’nin atom kütlesi kaçtır? (O:16)
Çözüm :
Bileşiklerin birer mollerinin kütleleri arasındaki fark 68 gram’dır.
M2O3 - MO2 =68
M+16 =68
M=52
Örnek 39 :
1,6 gram M metali tamamen oksitlendiğinde oluşan bileşiğin kütlesi 2,0 gram olduğuna göre bileşiğin basit formülü nedir ? (M:64 O:16)
Çözüm :
Oksit MxOy şeklinde düşünülürse ;
X= 1,6/64 = 0,025
Y= 0,4/16 = 0,025
M0,025 . O0,025 MO olarak bulunabilir .
Örnek 40 :
Kütlesi 1,04 gram olan M metali oksijen ile tamamen yakıldığında kütlesi 1,52 gram oluyor. Buna göre yanma sonucu oluşan oksit bileşiğindeki M metal atomunun değerliği kaçtır ? (M:52 O:16 )
Çözüm :
M metali yakıldığında oluşan oksit 1,52 gram ise; oksidin yapısında 1,04 gram M 0,48 gram oksijen vardır.
x.52/y.16=1,04/0,48
x/y = 2/3
Oksit M2O3 tür . M atomunun değerliği (+3) olarak bulunur.
Örnek 41 :
Metalleri ametallerden ayıran en önemli özellik hangisidir ?
Çözüm :
Elementler metaller ve ametaller olmak üzere ikiye ayrılırlar. Metalleri, ametallerden ayıran en önemli özellik,elektriksel iletkenliktir. Metaller, yapısındaki serbest elektronların örgü boşluklarındaki hareketi ile elektrik akımı iletirken ametaller iletmez.
 
Kayıt
11 Mayıs 2007
Mesajlar
214
Beğeniler
0
Şehir
Cehennem
2.) Periyodik Cetvel (Müfredata Uygun Düzenlemeler Yapıldı)
-Resim Silinmiş.
 
Son düzenleme yönetici tarafından yapıldı:
Kayıt
11 Mayıs 2007
Mesajlar
214
Beğeniler
0
Şehir
Cehennem
3.)Atom Yapısı Orbitaller Elektron dağılımı
Atom Yapısı ve Orbitaller

Atom, merkezinde (+) yüklü çekirdek ve etrafında elektronlardan meydana gelmiştir. Atomlar elektrikçe yüksüzdür ve temel tanecikleri protonlar, nötronlar ve elektronlardan oluşmuştur.

Taneciğin Adı Sembolü Bağıl Yükü Yükü Kütlesi (g)
Proton p +1 1,6x10-19 1,673x10-24
Nötron n 0 0 1,675x10-24
Elektron e -1 -1,6x10-19 9,11x10-28



Bir elementin atom numarası (Z), proton sayısı (p) na eşittir. Yüksüz atomlarda, proton sayısı (p) elektron sayısına (e) eşittir.
Kütle numarası (A) ise proton ve nötron sayılarının toplamına eşittir.

A= p + n

A
Z X şeklinde gösterilir.

Elektronları çekirdek etrafında bir bulut şeklinde göstermek mümkündür. Bulutların yoğun olduğu yerlerde elektronların bulunma olasılığı fazladır ve bulutlar orbital olarak adlandırılır. Orbitaller s, p, d, f harfleriyle isimlendirilir. Buna aynı zamanda açısal momentum kuantum sayısı denir ve l harfi ile gösterilir.


Baş kuantum sayısı (n) orbitalin temel enerji düzeyini, n2 ise orbital sayısını verir. Her orbitalde en fazla 2 elektron bulunur.

n =1 ise sadece s orbitali
n = 2 ise s ve p orbitali
n = 3 ise s, p, d orbitali
n = 4 ve yukarısında ise s, p, d, ve f orbitali bulunmaktadır.


01.01. Orbitaller

01.01.01. s orbitali

S orbitali küresel simetrik bir yapı gösterir . En fazla 2 elektron alır. Baş kuantum sayısı büyüdükçe s orbitalinin enerjisi artar.

01.01.02. p orbitalleri

İkinci veya daha üst temel enerji düzeylerinde bulunur. Px, Py ve Pz olarak 3 orbitali vardır ve toplam 6 elektrona sahiptir.

01.01.03. d orbitali

Üçüncü ve daha üst temel enerji düzeylerinde bulunur. 5 orbitali ve toplam 10 elektronu vardır.

01.01.04. f orbitali

Dördüncü ve daha üst temel enerji düzeylerinde bulunur7 orbitali ve toplam 14 elektronu vardır.

02. Elektron Dağılımı



Elektronlar orbitallere doldurulurken yukarıdaki sıra takip edilir.

• Önce cekirdeğe en yakın olan en düşük enerjili olan 1s orbitalinden başlanır (Aufbau kuralı)
• Bir orbitalde en fazla iki elektron olabilir. Bu elektronların spinleri (dönme yönleri) farklı olmalıdır (Pauli kuralı)
• Hund kuralına göre eşit enerjili orbitallerin (px, py, pz) her biri bir elektron almadıkça ikinci elektronu almazlar.

11Na 1s2 2s22p63s1



27Co 1s2 2s22p63s23p64s23d7

46Pd 1s2 2s22p63s23p64s23d104p65s24d8

Bazı elementlerin elektron dizilişleri Aufbau kuralına uymadığı görülmektedir. Bu duruma örnek olarak 24Cr ve 42 Mo verilebilir.

24Cr 1s2 2s22p63s23p64s23d4 şeklinde bir elektron dağılımı yapması beklenirken

1s2 2s22p63s23p64s13d5 şeklinde bir dağılım gösterir.


Bunun sebebi n(s) ve (n-1)d orbitallerinin enerjileri birbirine çok yakındır. n(s) ve (n-1)d orbitali yarı veya tam dolu olduğu zaman daha karalı olacağından dağılım bu şekilde olur.


42 Mo 1s2 2s22p63s23p64s23d104p65s24d4 olması beklenen elektron dağılımı

1s2 2s22p63s23p64s23d104p65s14d5 şeklinde olur.

Elementlerden elektron koparırken (iyonlaşma) baş kuantum sayısı en büyük olan orbitalden elektron uzaklaştırılır.

Atomun elektron dizilişi yapıldıktan sonra baş kuantum sayısına göre tekrar sıraya dizilmesi yapacağımız işlemler sırasında bize kolaylık sağlıyacaktır.

11Na 1s2 2s22p63s1 11Na1+ 1s2 2s22p6

Eğer baş kuntum sayıları eşit ise bu sefer en yüksek orbitalden elektron uzaklaştırılır.

31Ga 1s2 2s22p63s23p64s23d104p1

1s2 2s22p63s23p63d104s24p1

Bu elektron dizilişini yaptıktan sonra baş kuantum sayısına göre tekrar sıraya dizersek
en yüksek baş kuantum sayısında (4) iki orbital olduğu için (s, p) en yüksek enerjili orbital olan p orbitalinden elektron uzaklaştırılır.

31Ga1+ 1s2 2s22p63s23p6 3d104s2


03. Elementlerin Periyodik Tablodaki Yerinin Bulunması

Elementin periyodik tablodaki yerini bulurken öncelikle elektron dizimi yapılır. Değerlik elektronları toplamı o atomun hangi grupta olduğunu, baş kuantum sayısı da hangi peryotta olduğuna dair bilgi verir.

s- bloku: Baş kuantum sayısı en büyük olan yörünge s orbitali ile bitmiştir. Bu 1A ve 2A gruplarını içerir.

11Na 1s2 2s22p63s1 3.peryod 1A grubu (3s1)

p-bloku: Baş kuantum sayısı en büyük olan yörünge p orbitali ile bitmiştir. Bu 3A, 4A, 5A, 6A, 7A ve 8A gruplarını içerir.

35Cl 1s2 2s22p63s23p64s23d104p5 Baş kuantum sayısına göre sıraya dizilir.

1s2 2s22p63s23p63d104s24p5 4.peryod 7A grubu (4s24p5 )


13Al 1s2 2s22p63s2 3p1 3.peryod 3A grubu (3s23p1)


d-bloku: (n-1) elektron kabuğundaki (son kabuktan bir önce) d orbitalleri doludur. 3B, 4B, 5B, 6B, 7B, 8B, 1B ve 2B gruplarını kapsar.

24Cr 1s2 2s22p63s23p64s23d4 4. peryod 6B grubu (4s23d4 )


f-bloku: (n-2) elektron kabuğundaki f orbitalleri doludur. Lantanitler ve aktinitler bu bloğun elementleridir.

04. Elementlerin Periyodik Özellikleri


04.01 Atom Çapı

Periyodik tabloda aynı grup içerisinde yukarıdan aşağıya doğru gidildikçe atom yarıçapı artar. Baş kuantum sayısı arttıkça yörünge sayısı artar ve değerlik elektronları çekirdek tarafından daha az çekilir.

Soldan sağa gidildikçe yeni yörünge eklenmediği için değerlik elektronların çekirdek tarafından çekim kuvveti artacağı için atom çapı azalır.

04.02. İyonlaşma Enerjisi

Gaz halindeki nötr bir atomdan elektron koparmak için atoma verilmesi gereken enerjiye iyonlaşma enerjisi denir.

Periyodik tabloda aynı grup içerisinde yukarıdan aşağıya doğru gidildikçe çekirdeğin elektronları çekme kuvveti az olduğundan, son yörüngedeki elektronu koparmak için az enerjiye ihtiyaç vardır. Bu nedenle iyonlaşma enerjisi azalır.

Soldan sağa doğru gidildikçe değerlik elektronların çekirdek tarafından çekim kuvveti artacağı için son yörüngedeki elektronu koparmak için büyük bir enerjiye ihtiyaç vardır. Bu nedenle iyonlaşma enerjisi artar.

04.03. Elektron İlgisi

Gaz halindeki nötr bir atomun bir elektron alarak negatif yüklü iyon haline geçerken açığa çıkan enerjiye elektron ilgisi denir.




Periyodik tabloda aynı grup içerisinde yukarıdan aşağıya doğru gidildikçe elektron ilgisi azalır. Fakat ikinci periyotta bir sapma olur. Bunun sebebi ise atom yarıçapları küçük olduğu için elektronlar arası itme fazladır ve sebepten dolayı elektron eklemek zordur. Cl periyodik tablodaki elektron ilgisi en büyük atomdur. Elektron ilgisi periyodik tabloda çok düzenli değildir
 
Kayıt
11 Mayıs 2007
Mesajlar
214
Beğeniler
0
Şehir
Cehennem
4.)Maddenİn GÖrÜlebİlİr Ve Hİssedİlebİlİr Özellİklerİ
MADDENİN GÖRÜLEBİLİR VE HİSSEDİLEBİLİR ÖZELLİKLERİ

Boşlukta yer kaplayan ve kütlesi olan varlıklara madde denir. Kapı,masa,sandalye ve pencere gibi eşyalar; tahta,demir,cam ve plastik gibi maddelerden yapılmışlardır.
Su,buz ve su buharını renkleri yönünden inceleyelim. İnceleme sonunda suyun renksiz,buzun beyaz,su buharının sis renginde olduğunu görürüz. Aslında bu üç madde aynı maddenin üç farlı halidir.
Farklı bitkilerden hatta aynı bitkiden alınmış yaprakların renklerini karşılaştıralım. Bazı yaprakların açık yeşil bazılarının koyu yeşil olduğunu görürüz. O halde aynı maddeler farklı renklerde olabilir.
Isınma,ıslanma (nemlenme),kuruma gibi etkilerle maddelerin renkleri değişebilir.
Maddeler renklerine,renk tonlarının parlaklık ve matlıklarına göre birbirlerinden ayırt edilebilirler.
Pencere camından dışarıya bakalım. Karşımızdaki evleri,ağaçları,taşları ve öteki cisimleri net görürüz. Aynı cisimlere buzlu camdan baktığımızda cisimleri puslu ya da gölge gibi görürüz.
Cam gibi ışığı iyi geçiren maddelere saydam maddeler denir. Buzlu cam gibi ışığı az geçiren maddelere yarı saydam maddeler denir. Tahta gibi ışığı geçirmeyen maddelere opak maddeler denir.
Açık havadaki cisimler, sisli havadaki cisimlerden daha iyi görülür. Çünkü saydam maddeler yoğunlaştıkça saydamlıkları azalır.
Bazı maddeleri kokularından tanıyabiliriz. Bildiğiniz gibi kolonya, parfüm,tüp gaz ve benzin gibi maddeler kokularından kolayca tanınır. Un, şeker,tuz gibi maddelerin ise ayırt edici kokuları yoktur.
Bazı maddeler ise tatlarına bakılarak tanınabilir. Limon gibi bazı maddeler ekşi, şeker gibi bazı maddeler tatlı,yemek tuzu ise tuzludur.
Bazı maddeleri ise dokunarak tanırız. Taş,tahta;demir;cam gibi maddeler serttir. Pamuk, yün, sünger, macun gibi maddeler yumuşaktır.
Maddelere elimizi sürterek düzgün ya da pürüzlü olduklarını anlarız. Pencere camı, masa ve sıranın üzeri düzgündür. Taş, ağaç, duvar yüzeyleri pürüzlüdür.
Hareket ettirilen maddelerin çıkardığı seslerle de onları tanıyabiliriz.
Bir maddenin yalnız sertliği, yumuşaklığı, saydamlığı, parlaklığı ya da matlığı onu diğerlerinden ayırt etmemizi sağlamaz. Maddelerin görülen ya da hissedilen özellikleri onları tanımamıza yardım eder. Ancak tek başlarına maddeleri öteki maddelerden ayırt etmemize yetmez.
 
Kayıt
11 Mayıs 2007
Mesajlar
214
Beğeniler
0
Şehir
Cehennem
4.)Kİmyasal BaĞlar

KİMYASAL BAĞLAR

Kimyasal bağ, moleküllerde atomları bir arada tutan kuvvettir. Atomlar daha düşük enerjili duruma erişmek için bir araya gelirler. Bir bağın oluşabilmesi için atomlar tek başına bulundukları zamankinden daha kararlı olmalıdırlar. Genelleme yapmak gerekirse bağlar oluşurken dışarıya enerji verirler. Atomlar bağ yaparken, elektron dizilişlerini soy gazlara benzetmeye içalışırlar. Bir atomun yapabileceği bağ sayısı, sahip olduğu veya az enerji ile sahip olduğu veya az enerji ile sahip olabileceği yarı dolu orbital sayısına eşittir. Soy gazların bileşik oluşturamamasının sebebi bütün orbitallerinin dolu olmasıdır. Elektron yapıları farklı olan atomlar değişik biçimlerde bir araya gelerek kimyasal bağ oluştururlar;
. Bir atomdan diğer bir atoma elektron aktarılmasıyla
. İki atomun ortak elektron kullanmasıyla
Not: Elektron alış verişi ya da elektron ortaklaşmasının nedeni; atomların kararlı hale gelebilmek için elektron düzenlerini, soy gazlarınkine benzetme isteğidir. Soy gazların 8 değerlik elektronuna sahip oldukları için elektron sayısı 8’e tamamlanır. Buna oktet kuralı denir.
İYONİK BAĞLAR
İyonik bağlar, metaller ile ametaller arasında metallerin elektron vermesi ametallerin elektron almasıyla oluşan bağlanmadır. Metaller elektron vererek (+) değerlik, ametaller elektron alarak (-) değerlik alırlar. Bu şekilde oluşan (+) ve (-) yükler birbirini büyük bir kuvvetle çekerler. Bu çekim iyonik bağın oluşumuna sebep olur. Onun için iyonik bağlı bileşikleri ayrıştırmak zordur. Elektron aktarımıyla oluşan bileşiklerde, kaybedilen ve kazanılan elektron sayıları eşit olmalıdır.
. İyonik katılar belirli bir kristal yapı oluştururlar.
. İyonik bağlı bileşikler oda sıcaklığında katı halde bulunurlar.
. İyonik bileşikler katı halde elektriği iletmez. Sıvı halde ve çözeltileri elektriği iletirler.
KOVALENT BAĞLAR
Hidrojenin ametallerle ya da ametallerin kendi arlarında elektronlarını ortaklaşa kullanarak oluşturulan bağa kovalent bağ denir. Değerlik elektronları elementin simgesi çevresinde noktalarla gösterilerek elektron ortaklaşması gösterilir. Bu tür formüllere elektron nokta formülleri denir.
. Periyodik cetvelin A gruplarında değerlik elektron sayısı grup numarasına eşit olduğundan grup numarası, simge çevresine konulacak elektron sayısını gösterir.
. İki atom arasına konulan noktalar her iki atom için de sayılır ve kararlı moleküller de atomların simgeleri çevresinde toplam nokta sayısı 8 ‘dir.
Moleküllerin elektron nokta formülleri yazılırken;
. Molekülü oluşturan atomların değerlik elektronları belirlenir.
. Yapacakları bağ sayıları saptanır, çok bağ yapanlar merkez atomu olarak alınır.
. Merkez atomu birden fazla ise merkez atomları birbirine bağlanacak şekilde yazılır.
. Değerlik elektronlar, atomların çevresine oktet kuralına uyacak şekilde dağıtılır.
a.Apolar Kovalent Bağ: Kutupsuz bağ, yani (+), (-) kutbu yoktur. İki hidrojen atomu elektronları ortaklaşa kullanarak bağ oluştururlar. İki atom arasındaki bağ H-H şeklinde gösterilir. Flor atomunun son yörüngesinde 7 elektronu vardır ve bir tane yarı dolu orbitali vardır. 2 flor atomu arasında elektronlar ortaklaşa kullanılarak bir bağ oluşur. Oksijenin son yörüngesinde 6 elektronu vardır. 2 tane yarı dolu orbitali vardır. Buna göre 2 tane bağ oluştururlar.
b.Polar Kovalent Bağlar: Farklı ametaller arasında oluşan bağa polar kovalent bağ denir. Elektronlar iki atom arasında eşit olarak paylaşılmadığından kutuplaşma oluşur.
Hidrojen ve Flor elektron ortaklığı ile bileşik oluşturmuş durumdadır. Florun elektron alması yani elektronu kendisine çekme gücü hidrojenden daha fazla olduğundan elektron kısmen de olsa Flor tarafındadır. Dolayısıyla Flor kısmen (-), Hidrojen ise kısmen (+) yüklenmiş olur. Bu olaya kutuplaşma denir. Bu tür bağa polar kovalent bağ denir.
Not: Bazı hallerde ortaklaşılan her iki elektron da bir atom tarafından verilir. Böyle bağlara koordine kovalent bağ denir.

BİR ATOMUN YAPABİLECEĞİ BAĞ SAYISI
Bir atomu yapabileceği bağ sayısı; o atomun sahip olduğu veya çok az enerji ile sahip olabileceği yarı dolu orbital sayısı kadardır. Bir alt yörüngeden bir üst yörüngeye elektron uyarılarak yarı dolu orbital oluşturma çok enerji istediğinden bağ yapmaya elverişli olamaz.
BAĞ ENERJİLERİ
Kimyasal bağ oluşurken açığa çıkan enerji, bu bağları kırmak için moleküle verilmesi gereken enerjiye eşittir. Bu enerjiye bağ enerjisi denir. Bağ enerjisi ne kadar büyükse oluşan bileşik o kadar sağlamdır. Moleküllerde iki atom arasındaki bağ sayısı arttıkça bağ uzunlukları azalır ve bağ enerjileri artar. Bağın iyon karakteri arttıkça, iyonlar arasındaki çekme kuvvetleri artacağından bağı koparmak daha çok enerji ister. İki atomlu moleküllerde 1 mol XY’nin ayrışması için gereken enerjiye molar bağ enerjisi denir.

Molekül Polarlığı, Molekül Geometrisi ve Hibritleşme
İki atomlu bir molekülün polar olup olmadığını tahmin etmek kolaydır. Molekül aynı cins iki atomdan meydana gelmişse atomlar arasındaki bağ ve molekül apolardır. İki atomlu molekülde atomlar farklı ise molekül ve bağlar polardır. İkiden fazla atom ihtiva eden moleküllerinin polarlığını tahmin etmek oldukça zordur. Molekülün içindeki bağlar polar olmasına rağmen, molekülün kendisi polar olmayabilir.
Hibritleşme (melezleşme):
Bir atomun son periyodundaki dolu ve yarı dolu orbitallerin kaynaşarak özdeş yeni orbitaller oluşturması olayına hibritleşme denir. yeni oluşan orbitallere hibrit orbitalleri denir. Elektronlar merkez atoma en uzakta bulunacak şekilde yerleşirler.
Not:Hibritleşme yalnız yarı dolmuş orbitallerin değil, dolu ve yarı dolu bütün değerlik orbitalleri arasında olur. Ancak merkezi atomun yapabileceği bağ sayısı onun sahip olabileceği yarı dolu orbital sayısı kadardır. Hibritleşme, kimyasal bağ sırasında gerçekleşir. Serbest haldeki atomlarda söz konusu değildir. Hibrit orbitalleri uzayda belirli şekilde yönlenirler ve bu durum molekülün geometrik biçimini belirler.
ÖZETLERSEK:
XY türü moleküller:
( 1A ile 7A, 2A ile 6A, 3A ile 5A)
Moleküller ve bağlar polardır. Molekül biçimi doğrusaldır.
XY2 türü moleküller:
X: 2A Y: 7A veya hidrojen ise;
Moleküller apolar, bağlar polardır. Molekül biçimi doğrusal, hibritleşme sp dir.
X: 4A Y: 2A veya 6A ise;
Molekül apolar, bağlar polardır. Molekül biçimi doğrusal, hibritleşme sp dir.
X: 6A Y: 1A veya 7A ise;
Molekül ve bağlar polardır. Molekül biçimi kırık doğru, hibritleşme sp ‘tür.
XY3 türü moleküller:
X: 3A Y:7A veya hidrojen ise;
Moleküller apolar, bağlar polardır. Molekül biçimi düzlem üçgen, hibritleşme sp ‘dir
X:5A Y:7Aveya 1A grubunda ise;
Molekül ve bağlar polardır. Molekül biçimi üçgen piramit, hibritleşme sp ‘tür.
XY4 türü moleküller:
Molekül apolar, bağlar polardır. Molekül biçimi düzgün dörtyüzlü, hibritleşme sp ‘tür.
İKİLİ VE ÜÇLÜ BAĞLAR
Bazı moleküllerde, iki atom birbirine iki ya da üç bağ ile bağlanabilirler. İki atom arasındaki ilk oluşan bağ sigma bağıdır. Diğer bağlar ise pi bağıdır. İki atom arasında ikili bağ varsa biri sigma, diğeri pi bağıdır. Üçlü bağ varsa bir tanesi sigma, diğerleri pi bağıdır. İki atom arasında sigma bağı olmadan pi bağı oluşamaz.

Karbon Atomunun Hibritleşmesi:
Karbon atomu 4 bağın tamamını tek bağ olarak yapmışsa, hiritleşmesi sp ‘tür. Karbon atomuna bir tane ikili bağ varsa, hibritleşmesi sp ‘dir. Yani bir pi bağı ise hibritleşme sp ‘dir. Karbon atomu üçlü bağ yapmışsa ya da her iki tarafında ikili bağ varsa hibritleşmesi sp dir. Yani iki tane pi bağı bağlı ise hibritleşme sp’dir.
Sp hibritleşmesi: Eğer karbon atomu, yalnız iki atoma bağlı ve kararlı molekül oluşturmuşsa, bu durumda karbon atomu sp hibritleşmesine uğramıştır.
Sp2 hiritleşmesi: Eğer karbon atomu başka bir atoma bir çift bağ ile bağlanmış ise karbon atomu sp2 hibritleşmesine uğramıştır.
MOLEKÜL ARASI BAĞLAR
Maddeler gaz halinde iken moleküller hemen hemen birbirinden bağımsız hareket ederler ve moleküller arasında herhangi bir itme ve çekme kuvveti yok denecek kadar azdır. Maddeler sıvı hale getirildiklerinde ya da katı halde bulunduklarında moleküller birbirine yaklaşacağından moleküller arasında bir itme ve çekme kuvveti oluşacaktır. Bu etkileşmeye molekül arası bağ denir. Maddelerin erime ve kaynama noktalarının yüksek ya da düşük olması molekül arasında oluşan bağların kuvvetiyle ilişkilidir.
Van Der Waals Çekimleri:
Kovalent bağlı apolar moleküllerde ve soygazlarda yoğun fazlarda sadece kütlelerinden kaynaklanan bir çekim kuvveti oluşmaktadır. Bu kuvvete van der waals bağları denir. Yoğun fazda sadece van der vaals bağı bulunan maddelere moleküler maddeler denir. Moleküler maddelerin mol ağırlıkları arttıkça kaynama ve erime noktaları yükselir. Sıvı ve katı halde yalnızca Van Der Waals bağları bulunduran maddeler;
. Soygazlar (He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn)
. Moleküller halinde bulunan ametaller (H2, O2, N2, F2, Cl2, Br2, I2, P4)
. Apolar olan bileşikler (CH4, CO2, C2 H6)
Dipol - Dipol Etkileşimi:
Bu tür etkileşim polar moleküller arasında görülür. Polar moleküller sürekli bir kısmı (+), bir kısmı (-) uca sahiptirler. İki polar molekül birbirine yaklaşırken birinin pozitif ucu diğerinin negatif ucuna yönelir. Böylece bir molekülün (+) ucu ile diğerinin (-) ucu arasında bir elektrostatik çekme oluşur. Ancak bu çekme zıt yüklü iyonlar arasındaki çekmeden çok zayıftır.
. Polar moleküller arasındaki bu kuvvetler, van der Walls kuvvetlerinden daha büyüktür. Bu nedenle aynı molekül kütlesine sahip iki maddeden polar olanının erime ve kaynama noktası daha yüksektir.
. Polar moleküllerin oluşturduğu katılar, su gibi polar çözücülerde iyi çözünürler. Bu çözünme polar etkileşimle sağlanır.

HİDROJENİN BAĞLARI
Hidrojen atomu, elektronları kuvvetli çeken N, O ve F atomları ile kimyasal bağ oluşturduğunda, elektronunu büyük ölçüde yitirir ve diğer polar moleküllerdekine göre daha etkin ir artı yük kazanır. Bu yük nedeniyle hidrojen komşu moleküllerin eksi ucuyla moleküller arası bir bağ oluşur. Bu bağa hidrojen bağı denir. Hidrojen bağı, diğer polar moleküllerdeki dipol dipol etkileşiminden farklı ve güçlüdür.
. Hidrojen bağlarını koparmak için gereken enerji, 5 ile 10 kkal/mol dolaylarındadır. Hidrojen bağları kovalent bağlara göre çok zayıftır. Bu nedenle su ısıtılınca öncelikle hidrojen bağları kopar, gaz haline gelir. H2 ile O2 ‘ye ayrışmaz.
. Hidrojen bağları, polar etkileşiminden çok daha güçlüdür. Moleküller arası yalnız van der Walls kuvvetlerine sahip olduğundan kaynama noktası çok düşüktür.
Suda Çözünme:
Hidrojen bağı oluşturabilen iki farklı molekül birbirleriyle de hidrojen bağı oluştururlar. Bu durum hidrojen bağı oluşturabilen maddelerin suda iyi çözünmelerini sağlar. Hangi tür kuvvetle bağlanırsa bağlansın oluşan katılara moleküllü katı denir. Genelde moleküllü katıların erime noktaları, katılara göre daha düşüktür.
METAL BAĞI
Metal atomlarını katı ve sıvı halde bir arada tutan kuvvetlere metal bağı denir. Değerlik elektronlarının serbest hareketleri nedeniyle metaller, elektrik akımı ve ısıyı iyi iletirler. Metal kristalinde basınç etkisiyle kristalin bir kısmının kayması asıl yapıyı bozmaz. Bu nedenle metaller dövülerek, tel ve levha haline getirilebilirler. Metallerin erime noktaları genelde moleküllü katılardan yüksektir. Oda koşullarında hemen tümü katıdır. Periyodik cetvelde;
. Bir grupta yukarıdan aşağıya doğru atom çapı büyüdükçe genel olarak metal bağı zayıflar, dolayısıyla erime noktası düşer.
. Bir sırada soldan sağa doğru atom çapı küçülüp, değerlik elektron sayısı arttıkça metal bağı kuvvetlenir, erime noktası yükselir.
Moleküllü katı grubuna giren ametallerle metallerin özellikleri;
Metaller;
. Elektrik akımını ve ısıyı iyi iletirler.
. Erime noktaları yüksektir.
. Ametallere göre değerlik elektronları çok daha hareketlidir.
. Dövülebilme, çekilebilme özelliğine sahiptirler ve şekil verilebilirler.
. Ametallerle birleşirler.
. İyonları daima artı yüklüdür.
Ametaller;
. Isı ve elektrik akımını iyi iletmezler.
. Erime noktaları düşüktür.
. Metal yumuşaklığına sahip değillerdir. Kırılgandırlar.
. Birbirleriyle ve metallerle birleşirler.
İYON BAĞI:
Elektronlarını kolay kaybeden atomlarla, kolay elektron alabilen atomlar arasında oluşan bağa iyon bağı denir. Artı ve eksi yüklü iyonlardan oluşan katılara iyonlu katı denir. İyonlu katılarda, her iyonun karşıt yüklü iyonlarla çevrildiği bir örgü bulunduğundan birkaç atomun bir araya geldiği moleküllerin varlığından söz edilemez. İyon kristallerinde elektronlar, iyonların çekirdekleri tarafından kuvvetli çekildiklerinden serbest halde bulunmazlar. Bir iyon kristalinin bir kısmının basınç etkisinde kalması durumunda iyonlar kayar ve aynı adlı elektrik yükleri birbirlerinin yanına gelir. Aynı yüklü iyonların birbirlerini itmesiyle kristal ikiye ayrılır. Buna göre metalik katılarda olduğu gibi iyonlu katılar dövülüp, tel ve levha haline getirilemezler. İyonlu katılar eritildiklerinde ya da suda çözündüklerinde elektrik akımını iletirler. Polar moleküllü maddeler ve iyon bileşikleri polar çözücülerde, apolar bileşikler apolar çözücülerde daha kolay çözünürler...



Bir kişiye Yararım olursa Ne Mutlu !!
 
Yukarı Alt