Merkez Bankası tarafından yayımlanan Temmuz Ayı Fiyat Gelişmeleri'nde Türkiye İstatistik Kurumu tarafından dün açıklanan Temmuz ayına ilişkin fiyat gelişmeleri değerlendirildi.
Merkez Bankası, önümüzdeki aylarda baz etkisiyle enflasyonda sınırlı yükselişler görülebileceği düşünülse de temel göstergelerinin düşük düzeylerini koruyacağını tahmin etti.
Açıklamada, Temmuz ayında tüketici fiyat endeksinin yüzde 0,25 oranında arttığı hatırlatılarak yıllık enflasyonun yüzde 5,39'a düşerken, temel (çekirdek) enflasyon göstergelerinin yükseldiği belirtildi
Açıklamaya göre, giyim sektöründe mevsimsel fiyat azalışlarının geçen yıla kıyasla sınırlı kalması ve dayanıklı tüketim mallarındaki vergi indirimlerinin kısmen geri alınması, temel enflasyon göstergelerinin yükselmesinde belirleyici oldu.
Nitekim, söz konusu etkilerden arındırıldığında yakın dönemde temel enflasyon göstergelerinin ana eğiliminin oldukça düşük düzeylerde seyrettiği görülmekte. Bunun yanında, hizmet grubunun yıllık fiyat artış oranı da istikrarlı olarak gerilemeye devam etmekte.
Temmuz ayında akaryakıt fiyatları, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun başlattığı tavan fiyat uygulamasına ve gerileyen uluslararası fiyatlara bağlı olarak ay ortasına kadar düşüş gösterirken, sonrasında ise maktu ÖTV tutarı ve uluslararası fiyatlardaki artışlarla beraber yükselişe geçti.
Böylece, ay genelinde akaryakıt fiyatları yüzde 1,80 oranında azaldı. Bu azalışın yanı sıra, geçen yıl elektrik tarifelerinde yapılan yüksek oranlı artışın oluşturduğu yüksek bazın ortadan kalkmasıyla, enerji grubu yıllık enflasyonu belirgin oranda gerileyerek yüzde 0,07 oldu.
Tütün ürünlerindeki asgari maktu vergi tutarındaki düzenlemenin ve dayanıklı tüketim mallarındaki vergi indirimlerinin kısmen geri alınmasının Temmuz ayı enflasyonuna etkisi yaklaşık 0,7 puan olarak belirlendi. Giyim grubunda ise sezon indirimlerinin erkene alınmış olmasının da etkisiyle, fiyat indirimleri bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla daha düşük bir oranda gerçekleşti.
Dayanıklı mal (altın hariç) grubu fiyatları Temmuz ayında, belirli ürün gruplarında vergi oranlarının kademeli olarak eski seviyesine çekilmesinin etkisiyle, beklentiler doğrultusunda yüzde 2,09 oranında arttı. Alt gruplar bazında, otomobil fiyatları yüzde 2,51 oranında, elektrikli ve elektriksiz aletler grubu fiyatları ise (temelde beyaz eşya fiyatlarındaki artışlarla) yüzde 2,58 oranında yükseldi.
Açıklamada, vergi oranlarındaki değişimlerin dayanıklı mal grubu fiyatlarını Ekim ayında da artırıcı yönde etkileyeceğinin not edilmesi gerektiği vurgulandı.
Temmuz ayında işlenmemiş gıda fiyatlarının yüzde 1,72 oranında gerilediği hatırlatılan açıklamada, bu gelişmede, meyve fiyatlarındaki yavaşlamanın etkili olduğu, böylelikle, işlenmemiş gıda yıllık enflasyonu 1,78 puan azalarak yüzde 20,57 olduğu bildirildi.
İşlenmiş gıda grubu fiyatlarının ise aylık bazda yüzde 0,33 artarken, yıllık bazda yüzde 0,31 oranında (endeks tarihinde ilk kez) azaldığı ifade edilen açıklamada, bu gelişmeler sonucunda, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyonun yüzde 8,51’e gerilediği kaydedildi.
ÜFE
Açıklamaya göre, Temmuz ayında üretici fiyatları yüzde 0,71 oranında gerilerken, yıllık enflasyon ise 1,89 puan düşerek yüzde -3,75 oldu.
Tarım fiyatlarının aylık bazda yüzde 2,84 oranında gerilemesiyle, bu grupta fiyatlar bir önceki yılın aynı dönemindeki seviyeye geldi. Temmuz ayında imalat sanayi fiyatları petrol imalatı fiyatlarındaki düşüşe bağlı olarak azalırken, grup yıllık enflasyonu yüzde -6,28 oldu. Petrol ve ana metal ürünleri hariç imalat sanayi fiyatlarının yakın dönem artış oranları ise yıl başından bu yana devam eden düşük seyrini korudu.
Merkez Bankası, önümüzdeki aylarda baz etkisiyle enflasyonda sınırlı yükselişler görülebileceği düşünülse de temel göstergelerinin düşük düzeylerini koruyacağını tahmin etti.
Açıklamada, Temmuz ayında tüketici fiyat endeksinin yüzde 0,25 oranında arttığı hatırlatılarak yıllık enflasyonun yüzde 5,39'a düşerken, temel (çekirdek) enflasyon göstergelerinin yükseldiği belirtildi
Açıklamaya göre, giyim sektöründe mevsimsel fiyat azalışlarının geçen yıla kıyasla sınırlı kalması ve dayanıklı tüketim mallarındaki vergi indirimlerinin kısmen geri alınması, temel enflasyon göstergelerinin yükselmesinde belirleyici oldu.
Nitekim, söz konusu etkilerden arındırıldığında yakın dönemde temel enflasyon göstergelerinin ana eğiliminin oldukça düşük düzeylerde seyrettiği görülmekte. Bunun yanında, hizmet grubunun yıllık fiyat artış oranı da istikrarlı olarak gerilemeye devam etmekte.
Temmuz ayında akaryakıt fiyatları, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun başlattığı tavan fiyat uygulamasına ve gerileyen uluslararası fiyatlara bağlı olarak ay ortasına kadar düşüş gösterirken, sonrasında ise maktu ÖTV tutarı ve uluslararası fiyatlardaki artışlarla beraber yükselişe geçti.
Böylece, ay genelinde akaryakıt fiyatları yüzde 1,80 oranında azaldı. Bu azalışın yanı sıra, geçen yıl elektrik tarifelerinde yapılan yüksek oranlı artışın oluşturduğu yüksek bazın ortadan kalkmasıyla, enerji grubu yıllık enflasyonu belirgin oranda gerileyerek yüzde 0,07 oldu.
Tütün ürünlerindeki asgari maktu vergi tutarındaki düzenlemenin ve dayanıklı tüketim mallarındaki vergi indirimlerinin kısmen geri alınmasının Temmuz ayı enflasyonuna etkisi yaklaşık 0,7 puan olarak belirlendi. Giyim grubunda ise sezon indirimlerinin erkene alınmış olmasının da etkisiyle, fiyat indirimleri bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla daha düşük bir oranda gerçekleşti.
Dayanıklı mal (altın hariç) grubu fiyatları Temmuz ayında, belirli ürün gruplarında vergi oranlarının kademeli olarak eski seviyesine çekilmesinin etkisiyle, beklentiler doğrultusunda yüzde 2,09 oranında arttı. Alt gruplar bazında, otomobil fiyatları yüzde 2,51 oranında, elektrikli ve elektriksiz aletler grubu fiyatları ise (temelde beyaz eşya fiyatlarındaki artışlarla) yüzde 2,58 oranında yükseldi.
Açıklamada, vergi oranlarındaki değişimlerin dayanıklı mal grubu fiyatlarını Ekim ayında da artırıcı yönde etkileyeceğinin not edilmesi gerektiği vurgulandı.
Temmuz ayında işlenmemiş gıda fiyatlarının yüzde 1,72 oranında gerilediği hatırlatılan açıklamada, bu gelişmede, meyve fiyatlarındaki yavaşlamanın etkili olduğu, böylelikle, işlenmemiş gıda yıllık enflasyonu 1,78 puan azalarak yüzde 20,57 olduğu bildirildi.
İşlenmiş gıda grubu fiyatlarının ise aylık bazda yüzde 0,33 artarken, yıllık bazda yüzde 0,31 oranında (endeks tarihinde ilk kez) azaldığı ifade edilen açıklamada, bu gelişmeler sonucunda, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyonun yüzde 8,51’e gerilediği kaydedildi.
ÜFE
Açıklamaya göre, Temmuz ayında üretici fiyatları yüzde 0,71 oranında gerilerken, yıllık enflasyon ise 1,89 puan düşerek yüzde -3,75 oldu.
Tarım fiyatlarının aylık bazda yüzde 2,84 oranında gerilemesiyle, bu grupta fiyatlar bir önceki yılın aynı dönemindeki seviyeye geldi. Temmuz ayında imalat sanayi fiyatları petrol imalatı fiyatlarındaki düşüşe bağlı olarak azalırken, grup yıllık enflasyonu yüzde -6,28 oldu. Petrol ve ana metal ürünleri hariç imalat sanayi fiyatlarının yakın dönem artış oranları ise yıl başından bu yana devam eden düşük seyrini korudu.